vrijdag 18 mei 2018

DE EENZAAMHEID VAN VLAANDEREN 39

Kloosterstraat, Antwerpen 2003

Voor Antwerpen betekende de val tevens ook het einde van een gouden tijdperk.

De protestantse inwoners kregen vier jaar de tijd om terug te keren tot de katholieke kerk of anders te vertrekken met medeneming van have en goed. Uiteindelijk bleven slechts 40.000 inwoners in de stad achter en daarmee was de gouden eeuw van Antwerpen als haven- en handelsstad ten einde. Na de val van Antwerpen werden nog verscheidene pogingen ondernomen om de stad te heroveren en het Zuiden opnieuw bij de opstand te betrekken: in 1605, 1620, 1624, 1638 (Slag bij Kallo) en 1646 (zie;: Beleg van Antwerpen 1646)). Deze waren echter alle onsuccesvol en Antwerpen bleef tot de (katholieke) Zuidelijke Nederlanden behoren. Onder Spaans bestuur kende de stad een zekere heropleving met bijvoorbeeld de schilderkunst van Rubens, Jordaens, Antoon Van Dyck en Teniers. Aldegonde was na de overgave van Antwerpen in ongunst geraakt bij zijn Noord-Nederlandse landgenoten.” (Wikipedia: Beleg van Antwerpen (1584-1585)

De keerzijde van de val van Antwerpen was de opkomst van Amsterdam als nieuw machtscentrum van de Nederlandse opstandelingen mede dank zij de immigratie van tienduizenden Vlamingen. Amsterdam is gebouwd op palen en Vlamingen.

“Tegen de tijd dat het beleg voorbij was, was er weinig meer over van de stad die ooit het financiële centrum van Europa was geweest. Haar rijkdom en, nog belangrijker, haar beroepsbevolking - waaronder bankiers, handelslui en handwerkslieden - verlieten de stad met tienduizenden tegelijk in wat de grootste braindrain uit de geschiedenis is. En ze togen allemaal naar het nieuwe machtscentrum in het noorden” (blz.102 in Russel Shorto, Amsterdam, Geschiedenis van de meest vrijzinnige stad ter wereld, 2013)


De een zijn dood is de ander zijn brood. Door de migratie van Antwerpen en Vlaanderen naar Amsterdam kreeg de stad ookVlaamse wortels. Dat kun je nog altijd merken. De stad is nooit een calvinistische stad geworden zoals bijvoorbeeld Utrecht en ook geen ambtelijke stad zoals Den Haag. Amsterdam is een handels- en cultuurstad met een vrijzinnige mentaliteit. 


Het is tot op zekere hoogte ook een gemoedelijke stad of moet ik zeggen was want de gemoedelijkheid én leefbaarheid staat steeds meer onder druk door te snelle groei, de veramerikanisering met o.a. de 24 uurs economie, gecentraliseerd woonbeleid zonder visie, grootse toerisme ambities en vergaande individualisering. De stad is mede dankzij de politiek meer een verdienmodel geworden dan een leefgemeenschap. Inmiddels is Amsterdam de rest van Nederland aan het besmetten met dezelfde onhebbelijkheden. 

(verschijnt elke vrijdag)

2 opmerkingen: