HET VRESELIJKE VLIEGEN

IK wist niet dat er zoveel vliegverkeer is naar Madagaskar, een arm eiland ten oosten van Afrika. De ruim 10 uur durende vlucht zit helemaal volgeboekt. Op het Charles De Gaulle vliegveld staat een enorme rij ready for boarding.

Het was alweer een tijdje geleden dat ik een continentale vlucht had gemaakt. Deze keer ging het van Schiphol via Parijs naar Antananarivo, de hoofdstad van Madagaskar. De trend zet door. Crisis of niet, de luchthavens blijven barstens druk en de vliegtuigen zitten vol. Er wordt wat afgereisd. Je vraagt je af waar dat allemaal naar toe moet. Ontspannen rondlopen, een koffietje drinken en op het gemak naar de gate lopen is er niet meer bij. In de snackbars, in de winkels met hun internationale chique en in de boekshop zijn de reizigers druk met geld uitgeven.

Tussen Schiphol en Parijs zat ik ingeklemd tussen het raampje en een man van naar schatting 200 kilo. Ik kon amper de krant lezen. Uit het raampje kijken was de beste optie. Naar de WC gaan was een ingewikkelde manoeuvre. Gelukkig bood hij aan om naar het raam op te schuiven zodat ik bij terugkeer niet meer langs hem hoefde. Je zou meer dan 10 uur zo moeten reizen. Dat is pas afzien.

Een andere trend is dat steeds meer gezinnen met steeds jongere kinderen op stap gaan, ook op lange afstandsvluchten. Baby's zijn geen probleem, die eten en slapen voor de rest hoor je ze niet. Maar oververmoeide kleutertjes is andere koek. Die worden huilerig bij de minste of gereingste tegenspraak van hun ouders. Beginne te zeuren, te gillen of langdurig te huilen om hun zin te krijgen. Leuk is anders. De ouders doen hun best om de overlast tot een minimum te beperken maar dat is niet gemakkelijk. De enige remedie is je koptelefoon opzetten en proberen naar een film te kijken of muziek te luisteren. Misschien zouden de luchtvaartmaatschappijen moeten beginnen met aparte afdelingen voor jonge gezinnen en senioren?

Mijn opklaptafeltje met tablet etenswaren wordt allengs een puinhoop. De kwaliteit van het eten was niet slecht als je in aanmerking neemt dat het uit een soort Air France gaarkeuken komt.

Als vakbondsman reis je uiteraard economy. Dat heb ik nooit erg gevonden. Maar de stoelen zijn wel heel erg smal geworden. Je kunt je niet meer met goed fatsoen bewegen. Benen of armen strekken kan niet meer. Het uitgeklapte tafeltje met het tabletje vol eten en drinken is een hel voor een normaal mens. Op een vlucht van 1 of 2 uur is het nog uit te houden maar in lange vluchten weet je op den duur niet meer waar je het moet zoeken. Het volgepropte tablet dat je charmant krijgt aangereikt van de stewardess kan amper op je opklaptafeltjes staan (het wordt nog ergers als de passagier voor je, zijn stoel in uiterste ruststand heeft staan) en dus een ongelukje is gauw gebeurd. Mijn buurvrouw stootte eerst het plastic glas met water per ongeluk om, toen viel haar kussentje en vervolgens donderde mijn koffie over mijn nog schone broek. Lekker zitten in zo'n natte pantalon.

Tegen half elf 's avonds stonden we dan eindelijk met zo'n 400 passagiers voor de migratie ambtenaren van Madagascar. Ook dat ken ik al jaren. We verspreiden ons over 3 rijen: een voor de residents, een voor degenen die en visa hebben en een voor de reizigers die nog geen visa hebben. De paspoortcontrole gaat tergend langzaam. Ik schat ongeveer 2 minuten per passagier. De 100ste in de rij moet dus al gauw 3 uur wachten. Het ergste is nog het tussendoor gedoe. Mannen met het woord 'protocol' op de rug, komen met een handjevol paspoorten aanzetten om afgestempeld te worden. De zogenaamde VIP behandeling die je natuurlijk met wat pasmunt kunt regelen als je de benodigde kennissen of vrienden hebt.

Ik kreeg medelijden met de vakantiegangers in de rij van mensen zonder visa. Die moesten nog wel even op hun tanden bijten voordat ze zouden kunnen genieten van de overdaad aan armoede en ellende in dit eiland met zijn prachtige natuur. Wat bezielt mensen uit bijvoorbeeld Nederland om op vakantie te gaan naar een eiland als Madagaskar? Een soort avontuur, risico's nemen die je thuis verafschuwt, iets bijzonders doen om indruk te maken op familie en vrienden of is het een vorm van ontwikkelingshulp?

De reizigerscabine biedt een futuristische aanblik van mensen als robots achter schermpjes. Wat een mens allemaal niet verdraagt om zich van A naar B over lange afstand te verplaatsen. En dan te weten dat er ruimtevaart fanaten zijn die ons wijs willen maken dat onze toekomst in het reizen door de ruimte ligt, soms jarenlang. Geef mij maar de geur van bloemen en bomen, van aarde na een regenbui, van fris water en verse groente.Daar kan geen ruimtereis tegenop.

Dat er veel corruptie in het land is, weet je meteen als de dienstdoende ambtenaar je slinks om een 'cadeau' vraagt. Gelukkig had ik mijn paspoort al in mijn hand met de bijbehorende stempel. Wegwezen dus. Het is de kleine corruptie dat je in zowat elk land buiten Europa aantreft behalve in de VS, Canada en Australië en nog een enkel zeldzaam land hier of daar. Gelukkig hoefde ik niet ook nog eens mijn koffer te gaan zoeken in de grote hoop naast de veel te kleine band. Ik had voor de paar dagen dat ik in Madagaskar zou zijn genoeg aan handbagage.

Eenmaal in de auto op weg naar het hotel dat door de plaatselijk vakbond voor me is geregeld, vraag ik me af hoe dat gaat als de reuzen Airbus straks maar liefst 800 passagiers uitspuwt over die 3 ambtenaren. Dat wordt één grote ellende. Nog eerder naar het vliegveld om door alle controles te komen, nog langere rijen en nog meer vervelende ambtenaren. Het vliegen zal er wel weer goedkoper door worden, maar of het leuker zal worden? Ik vrees van niet.

PR lui en enthousiaste techneuten zullen antwoorden dat de techniek straks alles nog beter en vlugger zal laten verlopen. Nou daar geloof ik dus niks van. Ik heb het al vaker meegemaakt in Derde Wereld landen. Die mooie slimme electronische machines laten het nogal eens afweten, zeker nu er elk jaar weer een nieuw model dat nog beter en sneller is dan het voorgaande wordt geïntroduceerd. De apparaten voor de ticketcontrole in Madagaskar werkten niet en het lokale personeel heeft geen idee hoe dat op te lossen. Vanwege de onbetrouwbare controles op lokaal niveau heeft Air France voor de vliegtuigtrap ook nog eens zijn eigen veiligheidscontrole geïnstalleerd. Gelukkig was ik op weg naar huis en dat scheelt.