GEZICHTEN VAN HET KWAAD

Kim de Gelder.

Ik vroeg onlangs een vriendin die gelooft in reïncarnatie, engelen en graancirkels of kwaad bestaat. Na enig nadenken vertelde ze aarzelend een verhaal over blijven hangen in lagere geestelijke regionen waar je in de greep van demonen kunt komen. Een ouderwets idee. Behalve in horrorfilms hoor of zie je nooit meer wat van demonen. Vroeger wel. Toen was kwaad het werk van de duivel. Sinds de moderne wetenschap gelooft niemand meer in duivels en demonen. Die zijn definitief verbannen naar het rijk van de fantasie en de sprookjes.

Daarvoor in de plaats is het wetenschappelijk humanisme gekomen. Het individuele kwaad is voortaan het gevolg van een of andere, niet altijd duidelijke definieerbare, geestelijke aandoening. Daarom worden misdadigers en vooral moordenaars aan psychologisch onderzoek onderworpen. Wat is de aard van hun geestelijke ziekte en indien daar sprake van is, kunnen ze dan nog verantwoordelijk voor hun daden gehouden worden?

Het collectieve kwaad zoals het nazisme is het gevolg van een maatschappelijke aandoening zoals bijvoorbeeld het nazisme in het Duitsland van voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het maatschappelijke, politieke kwaad kan ook gezien worden als een vorm van colateral damage zoals de massamoorden onder Stalin en Mao en de onderdrukking op Cuba door Fidel Castro c.s. Hun communistische bedoelingen worden verondersteld goed te zijn maar hun middelen waren helaas verkeerd.

Ondertussen zien we vandaag op TV Kim de Gelder die terecht staat vanwege een steekpartij in de kindercrèche Fabeltjesland in Sint-Gillis-bij-Dendermonde (23 januari 2009) waarbij drie dodelijke slachtoffers vielen, twee baby's en een begeleidster, en 12 gewonden. Nadat hij was opgepakt, bleek hij ook de moordenaar te zijn van de 73-jarige Elza van Raemdonck in Beveren. De Gelder was geen psychiatrische patiënt en had ook geen psychiatrisch of anderszinds geestelijk ontwricht verleden. De 5 psychiaters die hem in opdracht van Justitie onderzochten, kwamen unaniem tot de conclusie dat De Gelder niet ontoerekeningsvatbaar was terwijl hij zijn slachtoffers doodstak.

Iedereen verwacht nu tijdens het proces dat Kim de Gelder zelf uitlegt wat hem tot deze onbegrijpelijke daden heeft gebracht: weerloze baby's vermoorden met een mes, een 73 jarige vrouw alleen thuis en een 54 jarige kinderbegeleidster. Maar Kim zegt niks. Integendeel, tijdens de rechtszaak houdt hij iedereen aan het lijntje tot groot verdriet van de familie en bekenden van de slachtoffers. Tijdens de getuigenissen van de ouders van de gewonde kinderen vroeg een van hun advocaten De Gelder of het hem te doen was geweest om dit lijden. Zijn raadselachtige antwoord was dat“dat niet was wat ik wou bereiken”.

De toen 20 jarige De Gelder koos voor zijn dodelijke acties geen mannen of jongeren in de kracht van hun leven maar oudere vrouwen en babytjes. Hoe laaghartig en laf kan een mens zijn? Wat mankeerde De Gelder? Ondanks al onze psychiatrische kennis weten we het antwoord niet en hijzelf wil het niet geven of weet het misschien ook niet.

Dutroux

In België heeft men de laatste tijd veel met dit soort kwaad te maken gehad. Het meest gruwelijk was de zaak Dutroux (1996) die nationaal tot veel ophef heeft geleid o.a. Vanwege de combinatie van ontvoering en gevangenhouding van jonge meisjes voor seks in de kelder van zijn eigen huis, het gebrekkige politie optreden waardoor hij jaren zijn gang kon gaan, de genadeloze rol van zijn vrouw bij de gevangenhouding en het misbruik van de meisjes, de hongerdood van 4 meisjes, de vondst in zijn tuin van een vermoorde handlanger, zijn tijdelijke ontsnapping (1998), zijn emotionele onbewogenheid tijdens het proces.

In 2004 werd Dutroux schuldig bevonden aan ontvoering en verkrachting van 6 meisjes en moord op 4 meisjes. Zijn voormalige vrouw Michelle Martin werd veroordeeld tot maximaal 30 jaar gevangenisstraf voor opsluiting en foltering van de 6 meisjes en voor lidmaatschap van een bende die meisjes ontvoerde. Daarnaast werd zij veroordeeld tot betaling van een schadevergoeding van 179.000 Euro.

Ronald Janssen

Het moorddadige gedrag van Dutroux was het gevolg van zijn drang naar seks en lust. In vergelijking met De Gelder tot op zekere hoogte begrijpelijk. De mens is nu eenmaal evolutionair verwant aan het dier en dus is dierlijke lust -lust om de lust- hem niet onbekend. Dezelfde combinatie van seks en lust was ook bij Ronald Janssen de oorzaak van zijn moordgedrag. Volgens deskundigen had Janssen het typische profiel van de seriemoordenaar. Hij werd na de strafzaak tegen hem in september 2011 schuldig bevonden aan vrijheidsberoving, verkrachting, foltering en drievoudige moord. Bij De Gelder is tot nu toe seks niet ter sprake gekomen wat gezien de aard van de slachtoffers ook moeilijk kan. Misschien is het bij De Gelder alleen maar de lust tot moord, een zelfs voor dieren uit de hand gelopen gedrag want die moorden uit noodzaak, om te eten.

Michelle Martin

Tot slot nog de kwestie van de lerares Michelle Martine, de ex van Dutroux. In 1988 was ze met hem in de gevangenis getrouwd terwijl ze wist dat hij veroordeeld was voor het verkrachten van 5 tienermeisjes in 1985 en 86. Zelf was ze in die tijd tot 5 jaar gevangenisstraf veroordeeld vanwege haar medewerking aan een verkrachting van een Slowaaks meisje.Vervolgens werkte ze mee aan de ontvoering en verkrachting van de door haar man ontvoerde meisjes. Tijdens een korte gevangenisstraf van haar man liet ze 2 van de ontvoerde meisjes willens en wetens van honger omkomen in hun keldergevangenis. Waarom richtte zij dit kwaad aan? Genieten van de moordzucht van haar man? Slaafse liefde voor haar man uit angst om hem te verliezen? Wie het weet, mag het zeggen.