woensdag 13 maart 2024

BRIEF AAN GERARD REVE 5

Foto van Gerard op de achterkant van het boek "Huize Het Gras" in het Friese Greonterp geschreven door Teigetje & Woelrat, uitgeverij Balans, 2010.  

 

Beste Gerard,


Daar ben ik weer. Ik heb het nog eens nagekeken. Je hebt 5 jaar in Londen gewoond, 7 jaar in Amsterdam met Wimie. In 1964 verhuisde je naar het Friese Greonterp met Teigetje en later Woelrat. Daarna sloeg je aan het zwerven van Amsterdam naar Veenendaal en Weert om in 1974 met matroos Vos naar Frankrijk te verhuizen. Vandaar reisde je geregeld naar Nederland. In 1993 verhuis je naar het Belgische Machelen aan de Leie, je laatste huis.


Mijn indruk is dat je verhuizingen te maken hebben met veranderingen in je huishouden. Een nieuwe partner, een nieuw leven in een nieuw huis. Met een nieuwe partner maak je een nieuwe thuis in een ander huis. Maar verhuizen en opnieuw beginnen kost geld. Tenzij je zoals jij hebt gedaan ergens in een uithoek van een land een goedkoop huis koopt en het zelf opknapt. 


Het mes snijdt aan twee kanten, een nieuw huis en een nieuw verhaal. Het verhaal van de doe-het-zelver. Een ongebruikelijk verhaal onder het schrijversvolkje. Onder hen is knutselen aan een huis niet zo populair. Voor de rest van Nederland wel, zie de populaire TV programma’s, de barometer van onze nationale sentimenten.


Je vertrek naar Frankrijk is een definitief afscheid van je vaderland als woonland. Waarom dat zo is, is mij niet duidelijk. Had je een hekel aan de Nederlandse belastingdienst zoals wel vaker voorkomt onder bemiddelde Nederlanders?


Mijn ervaring is dat het allemaal niet zoveel uitmaakt. Ik heb meer dan 20 jaar in Vlaanderen gewoond en in Brussel gewerkt. De belastingtarieven zijn er niet veel anders dan in Nederland. Wat wel anders is, is de omgang met de belasting betalende burger. Het gaat er gemoedelijker aan toe.


Op het plaatselijke belastingkantoor (zijn er die in Nederland nog?) Helpt een vriendelijke ambtenaar je belastingformulier invullen. Dat scheelt een hoop gedoe. Je bent op zo een moment geen nummer maar een mens van vlees en bloed. Daar zouden we hier in Nederland nog wat van kunnen leren. 


Nederland heeft van zijn belastingdienst een monster gemaakt, een gecentraliseerd, geautomatiseerd systeem waarin burgers volledig de weg kwijt kunnen raken of nog erger vermorzeld kunnen worden. De belastingdienst is een technocratisch systeem geworden met dank aan de computernerds en politici zonder enig gevoel voor de burger.


De toeslagen affaire maakt duidelijk hoe we ons land hebben uitgeleverd aan gecentraliseerde, gecomputeriseerde systemen. Het zou een les moeten zijn maar ik kan je op een briefje geven dat het dat niet zal zijn.


Het zal leiden tot marginale verschuivingen in formulieren en voorzieningen maar de trend zal dezelfde blijven. Meer centralisering, meer automatiseringen - hallo AI komt er aan!- meer computerisering en uiteindelijk dus verdergaande ontmenselijking.


Dat proces wordt nog eens aangemoedigd door onze Planbureau’s met hun grafieken en statistieken van en over burgers. Het land wordt er beslist niet gezelliger op, integendeel de verharding wacht ons met nog meer rechtszaken en polarisatie.



Met groet,


Geen opmerkingen:

Een reactie posten