35. AMERICA LATINA. DE STENCILKAMER

 

Voorbeeld van een gestencilde informatietekst.

Stencils zijn onmisbaar bij elke actie- en informatie-groep en dus ook voor CLAT Nederland. Het is onmisbaar voor  "informaasie en kommunikaasie". Dat maakt het stencillen, dat is het afdrukken van het stencil op papier, tot een van onze belangrijkste activiteiten. Ondanks dat ik hoger opgeleid ben, moest ik het van mijn collega en vriend Gerrit nog leren. Gelukkig niet al te moeilijk zodat ik het als voormalig verkenner met het insigne ‘handige jongen’ snel onder de knie krijg. 

Stencillen is een handige en snelle manier van drukwerk in kleine oplages maken. In de dagelijkse omgang van actievoerders spreken we van stencils. Het start met een stencil in een typemachine. Het stencil is een speciaal soort doorslagpapier waar je letters als gaatjes inslaat. Een ingenieuze vondst want door die gaatjes van letters komt de inkt met behulp van de stencilmachine, een ronddraaiende mat waar de inkt gelijkmatig over wordt verdeeld, op het papier dat je tegen die mat drukt. De stencilmachine is een wonderlijk ingewikkelde uitvinding die je met gemak bediend.

Soms sla je op de typemachine een letter fout aan. Je vult het lettergat met speciale roze inkt die snel hard wordt zodat je op die plek, zodra de inkt droog en hard is (even blazen helpt), een nieuw lettergat kunt slaan. Het maken van een stencil op de typemachine is dus iets arbeidsintensiever dan het gewone typen op papier.

Eenmaal het stuk uitgetypt plaats je de stencil op de stencilmachine die als een reusachtige grote doos in onze stencilkamer op een stevige tafel staat. Na de hoeveelheid beschikbare inkt in de machine gecontroleerd te hebben en op de juiste dosis afgesteld, kan het draaien van stencils beginnen. Stencillen is als aan een orgel draaien maar dan komt er geen muziek uit maar bedrukt papier.

Je kunt handmatig of automatisch stencillen. Om te controleren of het gedrukte stencil voldoet aan de gewenste kwaliteitseisen doe je er goed aan om een proefexemplaar met de hand uit te draaien. Voldoet het stencil dan zorg je dat er genoeg papier klaar ligt bij de invoer en kun je het apparaat instellen op de gewenste oplage. Die kan wel oplopen tot meer dan honderd stuks. 

Op deze manier maken we in de stencilkamer, een boven de keuken gelegen kamertje, het drukwerk voor bestuursvergaderingen -notulen, verslag en agenda - redactievergaderingen, bijeenkomsten en acties. De stencil is tegelijk ons communicatie en informatiemiddel. Tijdens demonstraties of grotere bijeenkomsten delen we de stencils uit. 

Stencilkamer en keuken vormden samen een aanbouw aan ons pand aan de Nieuwegracht. Van het kantoor beneden achter, waar ook de bibliotheek is in de vergaderruimte (een voormalige woonkamer), loop je naar de WC in de gang en vandaar door een korte gang naar achteren waar de aanbouw is. Tussen de aanbouw, de gang en de achterkant van het pand is een klein plaatsje waar we bij mooi weer koffie drinken of onze meegebrachte boterhammen eten. 

Het kantoor met de bibliotheek annex vergaderruimte, keuken en stencilkamer maken samen van onze vereniging ene klein bedrijf maar dan een zonder winstbejag. We zijn als vereniging een onderneming met een eigen marketing stijl inclusief logo, met een ledenbestand als ideële aandeelhouders en een door deze ideële aandeelhouders verkozen bestuur.