 |
| Pieter Stoop |
Bij het binnenlopen van het Noordbrabants Museum stuit ik op een schilderij van Pieter Stoop. Ik herken er een somber woest landschap in met water. Een goed schilderij, groot en gewaagd. De tentoonstelling van Stoop belooft wat.
Binnen kijk ik nog even naar de eigen collectie van het museum. Mijn oog valt op een schilderij van Jan Sluijters, ‘Knotwilgen aan de Slatuinen’ (1907-1909). Nu valt het mij op dat het schilderij van Sluijters niet zo ver weg staat van dat van Stoop.
 |
| Jan Sluijters, Knotwilgen aan de Slatuinen, 1907 - 1909 |
Je kunt zeggen dat Sluijters het voorportaal is op weg naar de abstrahering en expressie van het landschap a la Stoop. Bij Stoop heeft de expressie met verf het gewonnen van de vorm. Het schilderij van Sluijters is klein vergeleken met dat van Stoop. Ik bereid me voor op een interessante tentoonstelling.
Helaas. Ik vind het vervelend om het te schrijven maar zijn schilderijen vielen me tegen. Ik had meer verwacht gezien het schilderij bij de ingang. Zijn kleurenpalet zint me niet maar het ergste is het meer van hetzelfde. Als ik naar zijn monumentale doeken kijk, want monumentaal zijn ze, zie ik een schilder die blijft hangen in de verf.
Niettemin is het prijzenswaardig dat het museum deze overzichtstentoonstelling van Stoop’s grote doeken heeft samengesteld. Het is goed te weten wat er met Stoop is gebeurd na de hype van de jaren tachtig toen hij dankzij museum directeur Rudy Fuchs heel gewild was bij musea en verzamelaars. Stoop behoort volgens de canon bij 'Nieuwe Wilden'.
"Een algemener benaming voor deze wereldwijde opleving van schilderkunst aan het begin van de jaren tachtig van de 20e eeuw was neo-expressionisme. Daartoe werden ook de Amerikaanse schilders Julian Schnabel en David Salle gerekend. Het ging om een nieuwe vorm van 'brutaal' expressionisme. Het was een kunstopvatting die met zijn spontane schildersgebaren niet beantwoordde aan de schoonheidsnormen van de gangbare conceptuele en minimalistische kunst. Op doeken van grote formaten uitten de kunstenaars hun sociaal onbehagen; hun afschuw voor alle vormen van hypocrisie en fascisme en hun woede tegenover de gevestigde structuren." (Wikipedia: Nieuwe Wilden)
Brutaal zijn de schilderijen zeker. Je moet maar durven een vierkante meter of meer heftige verfstreken. Het is ook niet het soort schilderijen dat je boven de bank hangt, geen brave kunst voor een brave huiskamer. Eerde woede op schoonheid en braafheid of het ook doelgerichte woede is bij Stoop weet ik niet.
Hijzelf spreekt niet over fascisme en gevestigde structuren in een interview. Stoop spreekt niet zozeer van sociaal onbehagen maar van verf, op de eerste plaats verf met in de verte het landschap als bron van inspiratie waar hij trouw aan is gebleven. Hij is niet zozeer bezig met schilderijen als wel met schilderen.
De expressieve schilderkunst leeft nog steeds ook in Nederland in bijvoorbeeld het werk van de enige tijd overleden schilder Armando. Hij heet van de Nul beweging te zijn, de heruitvinding van de (schilder)kunst na het menselijk debacle van de de Tweede Wereldoorlog.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten