 |
| Ernesto Cardenal. Foto gemaakt tijdens een interview in zijn huis in Costa Rica op 18 juni 1979. |
Ik belde hem op met de vraag of ik hem thuis mocht interviewen waarbij ik hem liet weten weten hand en spandiensten te verlenen aan de Sandinisten die in Costa Rica verbleven. Het interview vond plaats in zijn tijdelijke woning. Ik was nieuwsgierig hoe hij als priester, dichter en bevrijdingstheoloog dacht over de toekomst van zijn land en of hij nog steeds een overtuigd Marxist was net als zijn Sandinistische vrienden. Getuige zijn boek in 1972 verschenen boek ‘En Cuba’ was Cardenal net als de Sandinistische leiders een groot bewonderaar van Cuba onder Fidel Castro.
Tijdens mijn ontvangst ontving hij mij gekleed in een soort revolutionaire Che Guevara stijl. Hij had een alpino pet op waaronder lang haar zoals bij Guevara. Hij droeg een militair groen hemd en sneakers. Tot mijn teleurstelling ging hij op geen enkele vraag in over zijn gedachtengoed, de tegenstelling tussen priesterschap en Marxistisch materialisme en of Nicaragua na de machtsovername door de Sandinisten een soort tweede Cuba zou worden.
 |
| Ernesto Cardenal introduceert de leden van de Voorlopige Regering van Wederopbouw van Nicaragua aan de internationale pers in Hotel Irazu, San José, Costa Rica, 18 juni 1979. Op de foto in het midden van links naar rechts: Alfonso Robelo namens de werkgevers, Violeta Chamorro, echtgenote van de door Somoza aanhangers vermoorde journalist en eigenaar van de krant La Prensa, de linkse schrijver Sergio Ramirez en Ernesto Cardenal als de officiële vertegenwoordiger van de Sandinisten. Sandinisten leider en huidig president van Nicaragua Daniel Ortega maakte ook deel uit van de Voorlopige Regering maar vocht nog in Nicaragua met zijn guerrillero's tegen het leger van dictator Somoza.(Foto's: petrus nelissen) |
Hij bleef minzaam maar gaf voornamelijk weinig zeggende antwoorden, noch over de toekomst van Nicaragua, noch over zijn eigen visie op de toekomst van Nicaragua. Hij sprak enkel over de aanstaande bevrijding van het volk dankzij de Sandinistische revolutie (een maand later was de strijd ten gunste van de Sandinisten beslecht). Hij gebruikte het woord volk in dichterlijke of zelfs mystieke zin alsof het een ongedeeld en verenigd lichaam gaat.
Misschien dat daarom mijn vragen over de democratische toekomst van Nicaragua naar het voorbeeld van Costa Rica onbeantwoord bleven. Democratie is een politiek en geen dichterlijk of mystiek concept. Democratie vereist nederigheid om je te onderwerpen aan verkiezingen. Een caudillo als Fidel Castro moet van dat soort nederigheid niks hebben. Ik vroeg me af of de Sandinistische leiders en in hun kielzog Ernesto Cardenal wel over de geëigende democratische nederigheid zouden beschikken.
Mijn tweede ontmoeting met Cardenal, eigenlijk was het meer een aanvaring, vond midden jaren tachtig plaats. Hij was toen nog minister van Cultuur en te gast bij de voormalige priester en dichter Huub Oosterhuis. Aan het begin van de zondagse dienst in de Dominicus kerk stapte ik pardoes op Cardenal af en vroeg hem zonder omhaal waarom hij met zijn regering vakbondsvrienden van de Nicaraguaanse Christelijke vakbeweging zonder enig proces gevangen hield. Zijn antwoord dat zij van de CIA waren, verblufte mij. Ik had zo een kortzichtig antwoord niet verwacht.
Het was geen plaats en tijd om een debat hierover te beginnen en ik verliet teleurgesteld de kerk. Cardenal was voor mij definitief door de politieke mand gevallen. Hij mocht dan een groot dichter zijn, een priester en een bevrijdingstheoloog, van politiek en democratie had hij geen kaas gegeten. Dat hij uiteindelijk toch nog gebrouilleerd raakte met Daniel Ortega, president en opperste leider van de Sandinisten verbaasde me enigszins. Blijkbaar was ook Cardenal tegen de Marxistisch autoritaire grenzen van president Ortega aangelopen. Voor zover ik weet is het nooit meer goed gekomen tussen hen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten