vrijdag 8 juni 2018

DE EENZAAMHEID VAN VLAANDEREN 41

Man met kranten, Antwerpen 1993
©petrus nelissen

Van Amsterdam en de Republiek der Nederlanden terug naar Vlaanderen dat er maar niet in slaagt zich te bevrijden uit zijn eenzaamheid,  niet met de Guldensporenslag tegen de Franse koning in de veertiende eeuw en ook niet tweehonderd jaar later met de Tachtigjarige Oorlog tegen de Spaanse koning. 

De hereniging van de Nederlanden onder Koning Willem I in 1815 zou een einde gemaakt kunnen hebben aan de eenzaamheid van Vlaanderen ware het niet dat Nederland en Vlaanderen te ver uit elkaar waren gegroeid als gevolg van de scheiding sinds het begin van de Tachtigjarige Oorlog (omstreeks 1570). 
In plaats van hereniging met de Noordelijke Nederlanden koos Vlaanderen samen met Wallonië en Brussel voor een onafhankelijk België.

In eerste instantie betekende de afscheiding een groeiende verfransing van het land ten koste van het Vlaams. De onder Koning Willem I opgelegde vernederlandsing werd afgeschaft met het gevolg dat het Frans van de Waalse, Brusselse en Vlaamse elite het Vlaams begint te verdringen.

Als reactie werd in de Belgische Grondwet de algemene taalvrijheid ingeschreven. In de praktijk was dat niet meer de vrijheid van de burgers (tegenover de autoriteiten) maar die van de autoriteiten (tegenover de burgers). Voor de werking van de instellingen en de rechtbanken kozen de autoriteiten actief voor het Frans, en bestempelden het gebruik van het Vlaams als achterhaald, sommige rechters zelfs als smaad tegenover het gezag en schending van de grondwettelijke vrijheid (van de rechter). In 1860 werden twee Vlaamse werklieden, Coucke en Goethals, terechtgesteld voor een moord op een weduwe zonder dat ze één woord van het proces verstaan hadden. Later bleek dat ze onschuldig waren. De Vlaamse Beweging is gaan ijveren voor een taalwetgeving die ook het Nederlands als officiële taal zou opleggen.” (Wikipedia: Taalwetgeving in België)

De Vlaamse Beweging met als centraal actiepunt het behoud van het Nederlands voor Vlamingen begon als een culturele beweging.

De eerste reactie op deze verfransing kwam vanuit artistieke milieus, meer bepaald schrijvers en dichters zoals Conscience, Rodenbach en Gezelle. Daarna deinde de beweging uit tot al de andere artistieke disciplines. Het werd een algemeen cultuurflamingatisme. Als kunstenaars en intellectuelen behoorden zij doorgaans zelf tot de bourgeoisie. Vanaf 1870 kreeg de Vlaamse Beweging een bredere, volkse basis. Zij werd meer en meer een politieke beweging met eisen als de volledige vernederlandsing van het onderwijs en het openbaar leven in Vlaanderen. De Vlaamse studentenbeweging was de drijvende kracht achter deze evolutie.” (Wikipedia: Vlaamse Beweging)

(verschijnt elke vrijdag)

2 opmerkingen: