3 MUZIKANTEN EN DE SCHILDERKUNST

petrus nelissen, 3 muzikanten, acryl op paneel (81x122 cm), februari 2016

Dit schilderij is de derde versie van het thema. Ik weet zeker dat als ik nog een versie zou maken die toch weer anders of zelfs héél anders zou kunnen worden. Ik schilder namelijk nooit twee keer hetzelfde. Folklore schilders en icoon schilders doen dat juist wel. Zij schilderen hetzelfde thema op telkens dezelfde manier, met dezelfde kleuren en hetzelfde materiaal. Bij icoon schilders zijn die voorschriften heel streng zo heb ik me eens laten vertellen. Het schilderen heeft een religieuze betekenis gekregen. Het is een door het geloof of kerk geheiligd schilderen waar niet meer afgeweken kan worden.

Het is niet omdat ik ongelovig ben en geen aanhanger van een kerk dat me zulks niet ligt. Het zit niet in mijn aard. Ik ben teveel een individualist, een product van de moderne Westerse samenleving waarin het individu zich vrij kan uiten, een eigen stijl en vorm kan ontwikkelen. Folklore schilders schilderen niet zozeer hun eigen gedachten maar het leven -geestelijk en materieel- van de groep, stam, clan of wat dan ook behoren. Icoon schilders geven uitdrukking aan kerkelijke waarden, opvattingen en symbolen.

Toch is het ook weer niet zo dat de individuele schilderkunst niet meer is dan een uiting van het hoogst persoonlijke. Dat zal in sommige gevallen zo zijn maar de schilderkunst is ook altijd geworteld in de omringende cultuur. Schilders dragen de erfenis van die cultuur met zich mee in hun schilderkunst. Het verschil is dat ze met die cultuur vrij omgaan, ze hoeven geen groepsvoorschriften te volgen. Dat is een uitvinding van de Westerse schilderkunst, zou je kunnen zeggen. Met die vrijheid heeft men in de rest van de wereld, vooral daar waar men verder af staat van de Westerse cultuur, de grootste moeite. Voeg daar nog eens religieuze voorschriften aan toe en je begrijpt dat het soms tot heftige botsingen kan komen.