woensdag 16 december 2015

EXTASE VAN RUITER EN PAARD

Marino Marini (1901-1980), Paard en Ruiter (Cavallo e Cavaliere) 1951-1955, hout en verf, Museum Kröller Müller, aankoop 1958.

Ik herinner me dit paard met ruiter al sinds ik in het Kröller Müller Museum kom en dat is al heel wat jaren geleden. Bij elk bezoek aan het museum moet ik even stil staan bij dit beeld omdat het alles heeft wat ik belangrijk vind aan kunst: ontroering, vreugde, gevoel en schoonheid. Alles klopt, vorm, kleur en materiaal horen bij elkaar alsof het nooit anders is geweest. Beelden van dergelijke paarden horen van hout te zijn. Brons is te hard en te scherp. Koningen, keizers en admiraals zitten strak en stijf op bronzen paarden om samen een formeel monument te vormen. Daar komen geen gevoelens bij kijken. Kinderen en gewone mensen zitten daarentegen op houten paarden.

De extase en de opwinding die het beeld uitstraalt is fantastisch. De achteloos aangebrachte kleuren op het houten paard accenturen tegelijk de emotie en de vorm. Eerlijk gezegd verdenk ik paard en ruiter ervan dat ze een wat men gewoonlijk orgasme noemt, hebben.

Paard en Ruiter van Marino Marina van achteren gefotografeerd in het Kröller Müller Museum.
De officiële museumtekst bij het beeld is een stuk afstandelijker. "Ruiterbeelden zijn het centrale thema in het werk van Marini. Hierbij sluit hij aan bij de Italiaanse kunstgeschiedenis, waarin ruiterstandbeelden van heersers een belangrijke rol spelen. Maar hij zet zich ook af tegen fascistische kunst met haar sterke nadruk op macht en heerschappij. Hij maakt zijn ruiterbeelden in brons of hout, vaak met kleur om de expressie te versterken. Er zijn beelden waarbij de ruiter ontspannen rechtop zit en ook beelden van een steigerend paard zonder ruiter. In dit werk steekt de ruiter zijn armen in paniek in de lucht. Het paard gooit zijn hoofd in de nek en lijkt de man af te willen werpen. Marini ziet deze verschillende versies als uitdrukkingen van respectievelijk eenheid, machteloosheid en verstoord evenwicht."

Met de in vet afgedrukte zinnen ben ik het niet eens. Ik zie geen paniek maar vreugde.  Ik zie geen paard dat de ruiter probeert af te werpen. Dit paard steekt zijn hoofd en nek in de hoogte als uiting van vreugde die grenst aan extase. De ruiter spreidt zijn armen eveneens van levensvreugde en blijdschap terwijl hij in evenwicht blijft op het paard. Een evenwicht dat het paard niet verstoort met bokken of steigeren wat paarden gewoonlijk doen als ze hun ruiter willen afwerpen. Integendeel, als je het beeld van achteren bekijkt dan zie je dat het paard zijn benen achter spreidt als om nog steviger te staan in zijn vreugde. Paard en ruiter genieten samen ten volle van het leven en hun eenheid. Zo zou ik ook willen paard rijden.

Paard en Ruiter van Marino Marina zijaanzicht, Kröller Müller Museum

Geen opmerkingen:

Een reactie posten