WAS CHRISTUS EEN VAKBONDSMAN?

Foto: Petrus

Was Christus een vakbondsman? Als je de parabel over de landheer (tegenwoordig heet zo iemand werkgever) en de dagloners (tegenwoordig ZZP'ers) leest, zou je toch denken van niet (Matteus 20:1-16). Wat is er nou voor rechtvaardigs aan om degenen die maar een een uur gewerkt hebben, evenveel te betalen als degenen die bij het ochtendgloren al waren begonnen? Dat zou elke CAO ongeloofwaardig en onbruikbaar maken. Daarin wordt juist gesproken van gelijk loon voor gelijk werken. Een slogan die bijvoorbeeld ook nog steeds geldt als het gaat om vrouwenarbeid. Maar al te vaak krijgen vrouwen voor gelijk werk, minder betaald. Dat is discriminatie tussen seksen wat voor elke rechtgeaarde vakbondsman onaanvaardbaar is.

Het wordt er niet beter op als we verderop lezen wat de werkgever voor antwoord geeft aan de verongelijkte dagloners die 's morgens vroeg al waren begonnen met werken en hetzelfde betaald krijgen als degenen die maar een uur hebben gewerkt. Volgens de werkgever staat het hem vrij om te betalen wat hij wil, ongeacht hoe lang ze gewerkt hebben.

“Toen ze die (een denarie) in handen hadden, gingen ze bij de landheer hun beklag doen: Die laatsten hebben één uur gewerkt en u behandelt hen zoals u ons behandelt, terwijl wij het onder de brandende zon de hele dag hebben volgehouden. Hij gaf een van hen ten antwoord: “Beste man, ik behandel je toch niet onrechtvaardig? Je hebt toch ingestemd met het loon van één denarie? Neem dan aan wat je toekomt en ga. Ik wil aan die laatsten nu eenmaal hetzelfde betalen als aan jou. Of mag ik met mijn geld niet doen wat ik wil? Zet het kwaad bloed dat ik goed ben?” Zo zullen de laatsten de eersten zijn en de eersten de laatsten.” (Uit: De Nieuwe Bijbelvertaling

© 2004/2007 Nederlands Bijbelgenootschap)

Een werkgever die meent dat hij met zijn geld kan doen wat hij wil, is nu niet bepaald het type werkgever waar je als vakbond mee wilt onderhandelen. Zulk werkgevers gedrag leidt tot willekeur en hoe je het ook keert of wendt, willekeur is de vijand van sociale rechtvaardigheid, van elke vorm van rechtvaardigheid. Aan de andere kant heeft hij wel gelijk met zijn bewering dat de arbeider van die ochtend heeft ingestemd met zijn loon van een dinar en dus eigenlijk niet moet zeuren dat die ander meer krijgt. Hij krijgt immers wat hem toebehoort volgens afspraak. In dat opzicht heeft de werkgever dus wel zijn woord gehouden.

Maar zo'n verhaal gaat natuurlijk over het Koninkrijk der Hemelen en daar hebben vakbondsmannen nu eenmaal niks in te brengen. Het is zo gezegd een geestelijk verhaal en dan gaat het in zijn algemeenheid over goedheid en eerlijkheid. De werkgever is goed voor zijn mensen ongeacht of ze lang of kort voor hem werken. De werknemers moeten wel het eenmaal toegezegde loon krijgen en als dat het geval is dan moeten ze niet zeuren. Ze hebben het immers zo afgesproken. Wat 's morgens rechtvaardig was -1 dinar voor een dag werken – is dat 's avonds ook nog altijd, ook al krijgen anderen hetzelfde bedrag voor minder werken. Afgunst en jaloezie zijn misplaatst.

Als je het zo bekijkt is het toch een bruikbaar verhaal voor de vakbond. Eerlijke en goede werkgevers is natuurlijk iets wat ze allemaal willen ook als vakbond. Werkmensen moeten niet achteraf beginnen te klagen over hun loon als ze in eerste instante in alle open en eerlijkheid ingestemd hebben met dat loon. En ze moeten al helemaal zich niet beklagen als anderen meedelen in het goede van de werkgever. Het zou je juist gelukkig moeten maken dat anderen kunnen meedelen in de welvaart. Als iemand goed doet mag dat nooit kwaad bloed zetten, dat is ook waar.