REVE

Hoewel Reve een poseur was, was zijn geestelijke zoektocht binnen het Katholicisme een serieuze aangelegenheid. 

Ik was niet van plan het derde deel van de biografie van Reve ‘De late jaren’ te kopen. Ik vond dat ik wel genoeg van en over hem had gelezen en genoeg is genoeg. Maar toen ik pas weer eens een keer in een echte boekhandel was in den Bosch, kon ik de verleiding niet weerstaan. Reve blijft me fascineren. Als geboren katholiek, je komt er nooit meer vanaf heb ik op de lagere school geleerd, ben en blijf ik nieuwsgierig waarom hij met zijn communistische opvoeding nu net katholiek moest worden.

Dat is overigens niet het enige dat me boeit. Hij is een blijft een stilist van de bovenste plank die haarscherp én agressief kan formuleren, een zoeker naar inhoud en waarheid en iemand die niet bang is voor een geestelijk leven ook al grijpt hij –misschien wel daarom juist – naar drank en seks.

Op bladzijde 67 lees ik zijn eigen kijk op God, diens menswording en de kruisdood van Christus. ‘Officieel leert de Kerk, dat God, mens geworden, gestraft heeft willen worden voor de door mensen begane zonden. Dit is, zeker naar moderne juridische ethiek, rijkelijk absurd. Het is dan ook de expliciete verkondiging. Wat de leer impliciet, en nooit met ook maar één tastbaar woord, aanduidt, is dat God, mens geworden maar intussen wel degelijk nog steeds God, schuld bekent en bereid is boete te doen voor Zijn eigen fouten, stommiteiten, etc. Uit hoffelijkheid jegens God wordt dat niet vermeld. Ik kan mij geen grootser en verhevener godsbegrip voorstelen. Het is echter zeer juist, dat het nergens te lezen staat: dat zou een religieuze onkuisheid zijn.’ (blz.67)

Ik moet bekennen dat ik nooit op die gedachte gekomen ben. Volgens mij offerde God zijn zoon op uit liefde voor de mens die hij zelf geschapen heeft en die hij niet kwijt wil, hoe groot diens zonde, daarom erfzonde geheten, ook was. God bekent dus geen schuld maar liefde. Volgens mij sluit deze opvatting aan bij de officiële leer.

Gek dat Reve dat zo niet ziet want liefde en offeren zijn in zijn werk een centraal thema. In zijn boeken komt regelmatig de seksuele fantasie voor van het aanbieden (offeren) van broertjes en mooie jongens aan zijn geliefden die, zo schrijft hij er dan bij, hun wil kunnen doen met hen. Reve zelf fantaseert dus over offers aan zijn geliefden om zijn geliefden op die manier aan zich te binden. Waarom komt het dan niet bij hem op dat God hetzelfde heeft willen doen door zijn Zoon als offer aan te bieden? Een menslievender Godsbeeld dan dit kan ik mij niet voorstellen. 

Misschien dat Reve, die zelf voortdurend door schuldgevoelens geplaagd werd, de ondertitel van de biografie van Nop Maas is niet voor niks ‘Kroniek van een schuldig leven’, te zeer in beslag genomen werd door die schuldgevoelens?  Met dat schuldgevoel staat Reve volgens mij dan weer dichter bij het Protestantse Christendom dan bij het Roomse Katholicisme. Hoewel bij de Roomsen het schuldgevoel ook bestaat, we zijn ons leven schuldig aan God, is God vergeeflijk vanwege zijn liefde voor de mens. De Roomse God is meer een God van Liefde dan van zonde, schuld en boete. Tenminste zo zie ik het.