AFSCHEID VAN RUTTELAND

 

Zoek de verschillen. Twee mannen in blauw pak met wit overhemd en ongeveer dezelfde stropdas. De een is de vertrekkende premier, de ander - links- de komende. Behalve de grijze haren en de bril zijn er weinig verschillen. Meer van hetzelfde. De opvolgers van Johan de Wit en Oldenbarnevelt, van Romme en Drees zijn. en blijven hun vaderland getrouw.

Nederlandse politici, journalisten en opiniemakers tonen ernstige ontwenningsverschijnselen. Na veertien jaar zitten we zonder Rutte. Hoe moet dat nu in s’hemelsnaam verder? Paniek in de tent.

Natuurlijk, Rutte was soms ongrijpbaar, dan weer onberekenbaar en soms zelfs misleidend maar wel altijd met uitleg, een verklaring en zo nodig een excuus, al wist je dan weer niet of het een berekend politiek excuus was of welgemeend. Rutte was en bleef een enigma.

Maar wel ons eigen enigma. We hadden er mee leren leven. Hij kende de klappen van de zweep, wij ook. Dat geldt ook voor de Tweede Kamer. Iedereen kende zijn plaats tegenover Rutte. Voor het ene kamerlid de eeuwig boksbal, voor het andere lid de gehaaide mooiprater. Maar nogmaals, we waren er aan gewend, in de Tweede Kamer en daarbuiten.

We wisten niet meer beter of politiek was het equivalent van Rutte. Er bestond niets anders. Dat er ook nog andere politiek mogelijk zou zijn, bijvoorbeeld rechtse politiek, dat viel zo langzamerhand buiten het denkraam van veel Nederlanders. Sommigen zijn van rechts zelfs bang geworden. Is er nog leven na een rechts kabinet, zo vragen zij zich voor het naar bed gaan af.

Nu staat dat rechtse kabinet, om allerlei redenen ook nog eens een bijzonder kabinet, op het bordes bij de koning. Het is real live. De voorstanders zullen blij zijn en denken dat nu eindelijk alles anders zal gaan worden. De tegenstanders hopen dat het niet te lang gaat duren. De nachtmerrie kan maar niet gauw genoeg over zijn.

Ik denk dat het allemaal gaat meevallen. Nederland is en blijft met zijn burgemeesters, zijn commissarissen van de Koning, zijn politieke partijen, eeuwige praattafels op TV, zijn zomervakanties, zijn sociale verhoudingen en ga zo verder een middle of the road land, een land van de familie Doorsnee.

Nederland is een goed burgerlijk land met onderaan en bovenaan, links en rechts enkele uitschieters die we dulden omdat ze zo leuk zijn of aandoenlijk. Ze geven kleur aan een overwegend kleurloze samenleving, aan de doe-maar-gewoon-dan-doe-je-gek-genoeg cultuur.

Het zal even wennen zijn maar voor we er erg in hebben, zijn we het nieuwe rechtse kabinet al weer zo gewoon dat we erop los foeteren, schouders ophalen, elkaar een fijne dag toewensen en weer gewoon door elkaar heen praten alsof Rutte nooit heeft bestaan. Het is even wennen en dan trekt de karavaan weer als vanouds verder.