22. HET KAN VRIEZEN, HET KAN DOOIEN. DIEDERIK SAMSOM, POLITICUS EN KLIMAATACTIVIST

 

petrus, digitale collage

Diederik Samsom is een speciaal geval in de Nederlandse politiek.  Als voormalig Greenpeace activist en PvdA Kamerlid tevens fractieleider (2012) formeerde hij tot ieders verrassing na de verkiezingen in dat jaar een VVD - PvdA kabinet (Rutte II). Dat was nog nooit eerder vertoond maar wel het logische vervolg van de ontideologisering van de PvdA dat onder Wim Kok was begonnen. De PvdA werd onder Samsom definitief een sociaal liberale partij met een rood randje voor minderheden, milieu en klimaat. Een D66 maar dan anders.

“Samsom was lijsttrekker voor de PvdA bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2012. Zijn partij behaalde 38 zetels. Dat waren er acht meer dan bij de voorlaatste verkiezingen maar net niet genoeg om de grootste partij van Nederland te worden. Dat werd de VVD met 41 zetels. De ruime zetelwinst voor de PvdA was opmerkelijk, aangezien de partij enkele weken vooraf aan de verkiezingen in de peilingen op minder dan twintig zetels stond. Het uiteindelijke hoge zetelaantal werd door de media op het conto geschreven van Samsom. Volgens de pers en een meerderheid van de tv-kijkers presenteerde Samsom zich als beste tijdens de lijsttrekkersdebatten.”  (Wikipedia: Diederik Samsom)

De ideologische koerswending werd een debacle dat er al zat aan te komen, de traditionele PvdA kiezers haakten af. Die werden voortaan populisten genoemd. Samsom bracht de verweesde samenleving van Pim Fortuyn een stap dichterbij. “Met Samsom als partijleider verloor de PvdA bij zowel de gemeenteraadsverkiezingen van 2014 (-452 zetels) als de Europese verkiezingen van dat jaar (−2,65%) en Provinciale Statenverkiezingen 2015 (-44 zetels). Bij virtuele peilingen voor een nieuwe Tweede Kamer, in 2016, zakte de PvdA tot onder de tien zetels.” (Wikipedia: Diederik Samsom). Samsom probeerde toen al de boel te redden door samenwerking met Groen Links voor te stellen, maar dat was nog te vroeg. Hij werd partijleider af.

Samsom werd na zijn PvdA tijd wat hij zelf noemde een “klimaat nerd". Als zelfstandig energie adviseur, gaf hij leiding aan de nationale klimaattafel ‘Gebouwde Omgeving’. Zijn klimaattafel besloot om in heel Nederland per 2018 in nieuwbouwwoningen en op termijn ook in de bestaande bouw van het gas af te gaan. Dat was niet zijn eerste anti-gas zet. Daarvoor had hij in de Tweede Kamer al de schaliegaswinning in Nederland per wet uitgebannen.

“Diederik Samsom was voorzitter van de sectortafel Gebouwde omgeving. Ten tijde van zijn voorzitterschap was hij zelfstandig adviseur op het gebied van energie, werkte hij voor afval- en energiebedrijf HVC aan de doorontwikkeling van de duurzame energiestrategie van het bedrijf, voor PrimeVentures aan de ontwikkeling van grootschalige zonne-energie en voor de Drechtsteden als voorzitter van de programmaraad Energiestrategie. Daarnaast was hij ten tijde van zijn voorzitterschap commissaris bij Energie Beheer Nederland (EBN) en voorzitter van de Raad van Toezicht van de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Straling.” (Website: klimaatakkoord)

Wiebes bezweek voor de groene lobby. Met zijn besluit om Nederland volledig van het gas af te halen, speelde hij politiek handig in op de problemen die de gaswinning in Nederland opleverde voor de bewoners van Oost Groningen. Veel Nederlanders kregen de indruk dat het besluit bedoeld was om voortaan aardschokken in de gasregio te voorkomen. De kiezer besefte niet dat aan de klimaattafels met het VN Klimaat panel en de klimaat accoorden van Parijs de politieke elite van Nederland een nieuw project had gevonden om Nederland opnieuw als gidsland te profileren en aldus op te stoten in de vaart van de energietransisitie. Nederland werd door de klimaatmakers rigoreus op de tekentafel gelegd en overhoop gehaald of de kiezer dat nu leuk vindt of niet.

In 2019 werd de greep van Samsom op de klimaatpolitiek nog groter. Hij werd kabinetschef van Europees commissaris Frans Timmermans (PvdA) belast met het Europees klimaatbeleid, de ontwikkeling van een Green Deal en een Europese klimaatwet. Timmermans en Samsom ontpopten zich tot klimaatalarmisten. Het is de op of eronder, Europa moet groen zijn of niet zijn.

Onlangs sprak Samsom de historische woorden in het TV programma Buitenhof (19 september): “Als je boven Rotterdam zou hangen en je kijkt naar beneden: alles wat daar staat kan over twintig jaar niet meer mee”. Rotterdam moet er aan geloven. Dat je hem niet hoort over het mogelijke verlies aan werkgelegenheid en welvaart hoeft niet te verbazen. Hij is op de eerste plaats klimaat activist en geen klassieke sociaal democraat die zich bekommert om het sociaal-economische welzijn van de gewone man. Dat begrepen de traditionele PvdA stemmers toen al. Ze stemden voortaan op populistische partijen.

(wordt vervolgd)