Het begint al als je op een Afrikaanse luchthaven je visum moet betalen en geen gepast geld hebt. Het ambtenaartje komt niet terug met wisselgeld zoals beloofd. Wat doe je dan, ’s nachts om een uur, moe van de lange reis en uitgeput door het lange wachten in de rij voor je visum? Je verlies nemen, je koffer zoeken en hopen dat je ongeschonden door de douanecontrole komt.
Bij het doorsnuffelen van je koffer zoeken ze naar een argument om je een "cadeau" af te troggelen. Gelukkig word je afgehaald door enkele lokale partners en blijft het bij een vriendelijke vraag of ik niet een petit cadeau heb, maar oh wee als je daar als avonturier alleen staat met je koffer verlangend naar een lekkere douche en een lekker zacht bed in plaats van die krappe, onbeweeglijke vliegtuigstoel.
In het Latino land waar ik woon en mijn dochter geboren is, moet ik betalen voor een geboortebewijs terwijl de wet voorschrijft dat het gratis dient te worden verstrekt aan eenieder die aangifte doet van een geboorte. Er volgt een zachte guerrilla. Ik betaal niet en dus blijkt het kopieerpapier op te zijn. De week daarop is er nog steeds geen nieuw papier. De week daarop laat ik mijn VN paspoort zien en ja hoor dat werkt. Er is papier en ik hoef niks te betalen. De indiaanse naast mij op de wachtbank heeft zich intussen beklaagd over deze gang van zaken maar wat kan zij doen? Zij heeft geen internationaal paspoort en moet dus betalen, hoe arm ze ook is.
Is het een wonder dat de burgers in dit soort landen de overheid voor geen cent vertrouwen? Nee, natuurlijk niet. De overheid is nooit of te nimmer hun vriend, eerder hun vijand. Ook dat leer ik snel. Je hebt een kleine botsing in de stad. Het is niet jouw schuld. De ander is achterop gereden maar wil hebben dat jij de schade betaalt. Gringos (vreemdelingen) zijn per definitie rijk dus laat ze maar betalen. Gelukkig stopt een patrouillewagen van de politie. Die luistert rustig naar je verhaal en vraagt de som van 500 peso alvorens verder iets te doen. Ik maak met mijn vriend dan we weg komen. De politie is je beste vijand.
Je leert wat de burgers in dergelijke landen al lang weten, vertrouw nooit het gezag of het nu een ambtenaartje is, een politieman, een politicus of een minister. Ze bestelen je allemaal. In een dergelijk land is het wantrouwen tegenover de overheid per definitie groter dan het vertrouwen.
Idealisme en goed bedoelde projecten en hulp veranderen daar niks aan. Een deel van het geld komt bijna altijd op de verkeerde plek terecht. Met een of andere smoes pikt een stuk gezag het in voor eigen zak. Ontwikkelingsprojecten van overheidswege zijn vanwege corruptie daarom altijd al een groot risico, net als zakelijke investeringen. Er moet altijd wel iemand betaald worden.
Wie voor zijn zaken de overheid nodig heeft, zal hoe dan ook ergens tegen corruptie aanlopen. Eigenlijk moet je er gewoon niet aan beginnen maar dan gaat meer dan de helft van de wereld voor zaken en ontwikkelingswerk op slot en dus rommelen we maar wat aan en hopen we er het beste van. Wie weet komt het ooit nog goed met de mensen en de wereld.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten