DE ROZE BRIL VAN KRANT EN RADIO JOURNALIST JAN

digitaal bewerkte foto van ©petrus nelissen

Jan geeft eindelijk toe in De Groene Amsterdammer dat hij al die jaren dat hij verslag deed vanuit Latijns Amerika, met een roze bril naar de Latijns Amerikaanse revolutionairen heeft gekeken.

“Wat ik toen natuurlijk nog niet kon weten was dat La révolution de mai, door conservatief Frankrijk gereduceerd tot Les événements de mai, me op het verkeerde been heeft gezet. Want de bloedige revoluties en contrarevoluties waarvan ik jarenlang in Latijns-Amerika getuige ben geweest heb ik veel te lang benaderd met de joyeuze geest van Parijs. En ik vrees dat voor velen die destijds van Latijns-Amerika revolutionaire wonderen verwachtten hetzelfde geldt.”

Mooie woorden gebruikt Jan voor zijn romantisch revolutionaire dromen alsof hij als politicoloog en journalist ook niet de plicht had om zo af en toe zijn eigen linkse politieke dromen de maat te nemen. Die gedroomde linkse opstand van studenten en arbeiders was toch vastgelopen in de Franse politieke realiteit? In plaats van Cohn-Bendit of enige ander revolutionaire kwam Generaal de Gaulle als overwinnaar uit de strijd. Was dat niet politieke les nummer twee?

Niet voor Jan die trok met zijn joyeuze geest van Parijs naar Latijns Amerika om daar samen met de Latijns Amerikaanse revolutionairen verder te dromen van de linkse opstand tegen het onrecht van de machthebbers en voor de machtelozen en armen. Goede bedoelingen zat maar weinig zin voor realisme.
Niks nieuws onder de zon. In Nederland is het vaker belangrijker om iets goed te bedoelen, of het realistisch is doet er minder toe zelfs niet als de hele boel in de soep loopt.

In Latijns Amerika vindt Jan met zijn Europese droom aansluiting bij de links revolutionaire droom van de Cubaanse revolutie van 1959 die immers had aangetoond dat rechtse dictators ondanks steun van Amerika verslagen konden worden. Geen Cohn-Bendit of Rudi Dutschke maar Fidel Castro en Che Guevara waren hun helden, de heiligen van de Cubaanse revolutie. Net als Jan niet zag dat Mei’68 een volslagen mislukking was geworden vanwege de luchtfietserij vol goede bedoelingen, zo zagen de Latijns Amerikaanse revolutionairen evenmin hun luchtfietserij.

Om Jan nog maar eens te citeren. “Linkse Chilenen en hun sympathisanten hebben veel te lang in dat wensdenken geloofd, en daardoor de realiteit uit het oog verloren, gebagatelliseerd of eenvoudigweg ontkend. En dat terwijl Allende alles tegen had: een rechtse parlementaire meerderheid die alle socialistisch geïnspireerde wetsvoorstellen torpedeerde en een ware parlementaire guerrilla voerde; een diep verdeelde coalitie waarin de centrum-linkse partijen nauwelijks iets gemeen hadden met de radicaal-socialistische flank; een links-extremistische oppositie die Allende zag als een platte ‘reformist’ (voor de ware revolutionair een haast nog ergere vloek dan ‘reactionair’); het nationale en transnationale bedrijfsleven, en vooral: de internationale machtsverhoudingen.”

Wie het waagde zulke dingen te zeggen of te schrijven in de tijd van de gebeurtenissen zelf werd onmiddellijk verweten - ook door Jan - rechts en de Amerikanen in de kaart te spelen en aan de schandpaal van het verraad genageld. Het was de terreur van de politieke correctheid van die dagen. Nu, decennia later, mag Jan het zelf opschrijven als een bekentenis die hem vrijspreekt. Hij kon het toch ook niet helpen. Mei’68 had hem immers een roze bril gegeven en die afzetten was teveel gevraagd.

PS. De echte naam van Jan is bekend bij de redactie van De BLOG.