IS SURINAME EEN MISLUKTE STAAT?

 Minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok

©petrus nelissen

Natuurlijk kruipt Stef Blok diep door het stof over zijn omstreden uitlatingen. Ministers behoren geen omstreden uitlatingen te doen, zeker Ministers van Buitenlandse Zaken niet die behoren de wereldvrede en onze wereldhandel te bewaken en voor de rest politiek correcte taal uit te slaan.

Een Minister van Buitenlandse Zaken kan Suriname nu eenmaal niet een mislukte staat noemen. Als dat al zo is, dan kan Nederland zich dat natuurlijk ook aantrekken. Suriname is pas sinds 1975 onafhankelijk, dat is bijna 400 jaar later. De Republiek der Nederlanden dateert van 1582 met de publicatie van de Acte van Verlatinghe. Suriname heeft dus nog maar weinig tijd gehad om een staat te worden.
 
Nederland heeft met zijn slavenhandel en contractarbeid  de smeltkroes Suriname, zo kun je het land gerust noemen met zijn afstammelingen van Afrikaanse slaven, Hindoestanen, Javanen, enkele inheemsen en Chinezen, opgebouwd.  Dat er in zo een smeltkroes spanningen zijn, spreekt vanzelf.

Dat begon al voor de onafhankelijkheid. Die hoefde van de Hindoestanen niet zo nodig. Ironisch genoeg vonden zij het al lang goed onder Nederlands bestuur met een zekere eigen verantwoordelijkheid sinds 1954. Nederland betekende voor hen een zekere garantie voor politieke en economische stabiliteit ongeveer vergelijkbaar met de rol die Nederland nu speelt op de Nederlandse Antillen. Geen gemakkelijke rol trouwens waardoor uiteindelijk Nederland ervoor koos om Suriname op weg de helpen naar onafhankelijkheid.

De staatsgreep van Desi Bouterse vijf jaar na de onafhankelijkheid (1980) zaaide nieuw wantrouwen tussen de bevolkingsgroepen. Met name een deel van de Hindoestaanse bevolkingsgroep wachtte de bui niet af en vertrok naar Nederland, de ontsnappingsroute voor Surinamers als het op de een of andere manier fout loopt. Met de Decembermoorden (1982) op 15 vooraanstaande tegenstanders van het militaire regiem van Bouterse dreigde het land te vervallen tot een obscure militaire dictatuur. 

Door druk van buitenaf, waaronder Nederland, moest Bouterse topoverleg beginnen met de politieke leiders van de verschillende politieke partijen die overigens langs etnisch-religieuze zijn georganiseerd (een verschijnsel waar we sinds kort met o.a. Denk  ook in Nederland kennis mee maken). Dat leidde in 1987 tot verkiezingen die er toe leidden dat de democratie hersteld werd.

Dat heeft de verdere ondergang van Suriname voorkomen. Ondanks de Decembermoorden ten tijde van het Bouterse Bewind, de door Bouterse mede op gang gebrachte drugshandel, de gewapende strijd tussen diverse groepen ten tijde van het Bewind Bouterse, de corruptie en het wantrouwen tussen de diverse religieus-etnische groepen is het skelet van democratie en rechtsstaat in Suriname overeind gebleven. 

Suriname is geen mislukte staat al heeft het soms niet veel gescheeld. Of het Suriname zal lukken om een volwaardige rechtsstaat te worden met een parlementaire democratie met genoeg ruimte voor de verschillende bevolkingsgroepen, moet de toekomst uitwijzen.