woensdag 8 juni 2016

RACISME

Ten behoeve van de marketing houden we zelfs bewust stereotypen
in stand zoals die van Nederlanders op klompen en in klederdracht. 

Racisme in het sociaal verkeer lijkt me onuitroeibaar. Geïnstitutionaliseerd racisme in instellingen kun je aanpakken bij wet, maar ook dat blijft moeilijk. Bewijs maar eens dat je als sollicitant afgewezen bent vanwege je huidkleur, geloof of seksuele geaardheid of omdat je een man of vrouw bent, jong of oud. De ware redenen tot afwijzing kun je bijna altijd verbergen achter een andere uitleg en daar kun je weinig tot niks aan doen.

Racisme in sociaal verkeer zal er altijd zijn, net als vooroordelen en stereotypen. Ze zijn neefjes van elkaar en ze dienen vooral om ingewikkelde rollenspel dat we dagelijks moeten spelen op het werk, thuis, bij de voetbalclub, bij je vrienden of vriendinnen, bij je buren, voor het loket enz. wat gemakkelijker te maken. Daarom zijn bijvoorbeeld de vooroordelen en stereotyperingen van mannen over vrouwen bijkans onuitroeibaar, net als die over schoonmoeders, blondines,  bouwvakkers, intellectuelen met brilletje enz. enz. het zijn vormen van geestelijke luiheid of gemakzucht.

Door je af te zetten tegen vrouwen, krijgt je vriendenkring iets van saamhorigheid. Dat schept een speciale band die vrouwen nooit zullen begrijpen. Vrouwen als vriendinnen doen hetzelfde en dat schept op zijn beurt weer een band die mannen nooit zullen begrijpen.Is dat erg? Ik denk het niet want tegelijkertijd weten we dat we in het dagelijkse sociale verkeer elkaar nodig hebben en dat is natuurlijk ook zo met je buren, je collega’s op het werk enz. Dus zet je je over je stereotypen en vooroordelen heen.

Als Noord-Brabander woon ik al meer dan 20 jaar in Vlaanderen. Ondanks mijn zachte G, mijn Roomse en kleinsteedse achtergrond blijf ik voor vrijwel alle Vlamingen “die Hollander”, in de loop der jaren vergoeilijkt tot “een Hollander, maar wel een goeie”.  Vlamingen die me beter kennen, vinden me niet gierig zoals de Hollanders, ze weten dat ik een Bourgondiër ben in eten en drinken en zien dat ik geen Heineken drink. 

Soms steekt het vooroordeel toch weer de kop op, zoals bij sport. Tourwinnaar Zoetemelk blijkt een wieltjes-plakker of -zuiger te zijn en we zullen al die gouden medailles wel gekocht hebben op de Olympische Spelen. Is dat allemaal erg? Zo lang je het zelf niet erger maakt dan het is, is het ook niet erg. Begin je erover te zeuren en te klagen, ja dan wordt het erg. Kortom, vooroordelen en stereotypen maken deel uit van je levenskunst. Je moet onderscheid kunnen maken wat belangrijk is en wat niet in je sociale verkeer. Je kunt zulke vooroordelen beter het hoofd bieden met luchtigheid en een kwinkslag dan met het geven van een lesje. Tenminste zo lang je prijs stelt op een goede verstandhouding.

Racisme in het sociaal verkeer maakt onderdeel uit van dat pakket vooroordelen en stereotyperingen en zal dus ook nooit helemaal verdwijnen. Het is ook moeilijk vast te stellen wat precies de betekenis van racisme in sociaal verkeer. Maak je een racistische grap omdat je denkt dat het echt leuk is (denk aan moppen) of om je minderwaardigheidscomplex te verbergen of omdat je echt denkt dat je superieur bent? 


Vermoedelijk is het een beetje van alles en dan zit je met een onontwarbare knoop die alles alleen nog maar erger maakt. Natuurlijk, je kunt politiek correct taalgebruik gaan afdwingen in openbare ruimtes maar of dat zal helpen? Nadat katholieken al eeuwenlang in een en hetzelfde land wonen, kreeg ik als katholieke jongen toch weer te horen dat we fokken als konijnen. Later las ik ik dat katholieken onbetrouwbaar zijn en een lage of zelfs geen belastingmoraal hebben. Ik bedoel maar. Zelfs na honderden jaren zijn de vooroordelen nog altijd even sterk. Ze zijn als een veenbrand en blijven door de eeuwen heen ondergronds doorbranden.

2 opmerkingen:

  1. De voorbeelden die je geeft, vind ik nu net niets met racisme te maken hebben.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. vooroordelen en stereotyperingen zijn neefjes van racisme.

    BeantwoordenVerwijderen