KUNSTENFESTIVAL WATOU

Meisje in deuropening, Watou 5 augustus 2015

Ik kan het nagaan in mijn foto archief maar ik denk dat dit de derde keer is dat ik het "Kunstenfestival Watou" in de Zuid-West Hoek van België, de hoek waar de alles verzengende Eerste Wereldoorlog heeft gewoed. Miljoenen doden zijn er in de loopgraven gevallen. Nu lopen we op een mooie zomerdag door het dorp van het ene huis naar het andere om er gedichten te lezen, kunstinstallaties van allerlei soorten en maten en schilderijen te bekijken.

Bezoekers met hond, Watou 5 augustus 2015

Het is en blijft een origineel idee om kunst in een dorp onder te brengen verspreid over leegstaande huizen, boerderijen, in velden en zelfs in kerk en klooster. De tentoongestelde kunst gaat over van alles en nog wat rond het centrale thema "In de luwte van de tussentijd". Tussentijd kan van alles zijn. Die tussen geboorte en dood, een pauze tussen twee karweien, het wachten op de bus of in het ziekenhuis. Je bent even uit je dagelijkse bedoening, op jezelf terug geworpen of je kunt even niks doen.

Beeld, Watou 5 augustus 2015

Niet alle tentoongestelde kunst is even toegankelijk. Soms heb ik geen idee wat de kunstenaar mij wil vertellen. Een andere keer ben je meteen verrast door het beeld dat je ziet. Je staat er in de luwte van de tijd even bij stil en wandelt daarna weer verder in de hoop opnieuw verrast te worden. Af en toe zijn de bezoekers al even verrassend als de kunstwerken. Het festivalpubliek is van allerlei slag. Je hoort er trouwens ook best vaak een Nederlandse tongval met net iets hardere klanken, uitgesproken met die typisch Nederlandse zelfverzekerdheid die de Vlaming en intussen mij ook blijft verbazen.

2 jongens, Watou 5 augustus 2015

De kunstinstallaties, foto's en schilderijen zijn min of meer gegroepeerd rond gedichten van dichters die ook uit verschillende landen komen. De wereld der dichters is mij minder bekend dan die der schilders. Ik voel me dan ook als een kleine liefhebber die hier en daar proeft aan de woorden, de zinnen en de regels. Ik neem er soms wat van mee in mijn hoofd. Wie weet komt het nog eens van pas.

Lui luisteren naar gedichten, Watou 5 augustus 2015

Het dorp is zoals het hoort gegroepeerd rond een marktplein met hier en daar een terras. Aan de markt staat al even traditioneel ook de kerk met zijn 19e eeuwse toren en een kerkhof.  Het leed van de Tweede Wereldoorlog is er niet meer te zien. De doden zijn begraven en zullen ooit vergeten worden. Ondertussen is Watou daar zoals het er altijd is geweest en voorlopig ook wel zal blijven, daar in de luwte aan de grens van België en Frankrijk. 

Niet storen-gedichten in telefooncellen luisteren, Watou 5 augustus 2015

Voor het overige is Watou een echt Belgisch dorp met zijn kris kras door elkaar gebouwde huizen en andere bouwsels. Ieder bouwt zoals hij of zij dat wil, zonder rekening te houden met de esthetiek of de ordening van de omgeving. Het is de architectonische willekeur of misschien positiever gezegd  anarchisme in steen met een minimum respect voor regelgeving en ordening. 

You never know, Watou 5 augustus 2015

Deze willekeur aan ordening en bouwsels straalt een zekere vergeefsheid uit alsof het maar niet wil lukken om samen een gemeenschap te vormen. Dat op zich geeft dan weer een zekere mate van treurnis, van een gevoel van altijd durende eenzaamheid. Terwijl Nederlanders zich overgeven aan regels en orde om daarmee een gevoel van eeuwigheid af te dwingen, leggen de Belgen naar het schijnt zich neer bij de wanhoop van het leven. 

Realistisch beeld, Watou 5 augustus 2015

België is een door en door katholiek land. Het zondebesef, het menselijk tekort, de eenzaamheid, de bestaansonzekerheid en vergeefsheid van het menselijk bestaan zit gebakken in de stenen van hun huizen. Geen arrogante zelfverzekerde rechte straten, geen afgepaste huizenrijen, geen geordende bewegwijzering en geen eenheid in architectuur zoals in het zelfverzekerde Nederland. In Nederland neemt men elke dag weer de wereld op de schop. In België laat men de wereld de wereld en probeert men er het beste van te maken.

Samen luisteren naar gedichten, Watou 5 augustus 2015

Als je zoals ik zo lang woont in België, met notabene ook nog een Brabantse katholieke achtergrond, dan kun je dit katholieke land en zijn bewoners op waarde schatten en het waarderen. Ondanks of juist dankzij zijn hopeloze gebrek aan ordening, zijn ruimtelijk gesjoemel en zijn eeuwige improvisaties in de openbare ruimte is het land rijk aan cultuur. Rijk aan taal, beeld en verbeelding en thuis in alle kunsten. In Watou kun je daar van proeven met een goed Belgisch bier -Hommel bier - op een terras kun je dit allemaal in de luwte van de tijd ook nog eens overdenken.

Groei, Watou 5 augustus 2015