KONING W.ALEXANDER, CEO VAN NV NEDERLAND

Staatsieportret van Willem-Alexander door Rineke Dijkstra, 2014 © RVD. 
Foto: Gert Jan van Rooij. Bewerkt door Petrus.

Terwijl heel Nederland op koningsdag een opgeblazen oranje kroon op het hoofd draagt, fotografeert Rineke Dijkstra Koning Willem Alexander voor zijn staatsieprotret zonder ook maar een symbool dat verwijst naar het koningschap. Of zijn de oranje stropdas, het witte overhemd en zijn blauwe pak een verwijzing naar de Nederlandse driekleur? Nederland is van oudsher een symbool arm land en soms zelfs symbool vijandig (we hebben ooit zelfs een beeldenstorm gehad) maar hier wordt het toch een beetje te gortig. Geen kroon, geen scepter, geen koningsmantel, geen verwijzing naar troon of troonzaal. De Belgische kunstschilder Luc Tuymans maakte tenminste nog een portret van toen nog Koningin Beatrix in een koninklijke omgeving.

Met deze foto lijkt de verburgerlijking van het koningschap compleet te zijn. Koning WA is niet veel meer dan een CEO van NV Nederland met hier en daar nog een tintje koninklijke symboliek als hij officieel optreedt. Maar hoe lang zal dat nog duren? Ik schat dat het met de Gouden Koets op Prinsjesdag ook spoedig gedaan zal zijn. De aanval is al ingezet. De Troonrede zal niet meer voorgelezen worden vanaf een troon en zal op den duur -denk ik – helemaal niet meer voorgelezen worden. Dat wordt gewoon een Jaarrapport gepubliceerd door de regering. Nederland wordt net zo saai als de Scandinavische landen. Dat krijg je als je vindt dat alle burgers behalve gelijkwaardig ook allemaal gelijk moeten zijn. Ik verwacht dat over niet al te lange tijd het paleis van de Koning ingericht zal worden met IKEA spul.

Maar waarom lopen dan op Koningsdag allerlei mensen rond met van die belachelijke ballon kronen op hun hoofd? Is dat omdat je op zo'n feestdag gewoon gek moet doen? Een beetje anders moet doen dan op een gewone doordeweeks dag, als het ware een poging om de doordeweekse saaiheid te ontvluchten? Of is het een restant symboliek waar het volk diep in zijn hart naar verlangt maar omdat zulks als niet meer van deze tijd wordt beschouwd, diep wordt weggestopt?

Sluimert ergens in ons onderbewustzijn nog het verlangen naar symboliek maar durven we het niet meer te uiten omdat het niet rationeel is? Geen idee, maar saai wordt het wel. Symbool armoede zal uiteindelijk leiden tot geestelijke armoe, maar daar zitten we niet meer mee. Als op zondag de winkels maar open zijn, dan houden we we het wel vol.