HET CDA

Berg en Terblijt, 7 maart 2014. Weer een foto van petrus.

Het CDA is voer voor politicologen en andere belangstellenden voor politiek in de lage landen. Tijdens de NOS verkiezingsshow rond de gemeenteraadsverkiezingen was het CDA een ondergeschoven kind. Het was immers de avond van de dramatische winst van D66 en het even dramatische verlies van de PvdA. Niet zo verwonderlijk, die 2 partijen zijn communicerende vaten: beide liberaal en beide sociaal. Wat de een verliest, wint de ander. Pechtold ligt beter in de markt bij the Urban Young Professionals dan ex-Greenpeace actievoerder Samsom.

Die had trouwens nooit maar dan ook nooit alleen in een coalitie met de VVD mogen gaan zitten. Een politiek strategische fout van jewelste, zeker voor een voormalige beginselpartij als de PvdA. En dan ook nog een een zogenaamde 'uitruil coalitie'. Hoe verzin je het, alsof politiek een spelletje monopolie is: geef mij maar de Kalverstraat dan krijg jij Lange Poten en De Brink van mij. Zo'n 'uitruil coalitie' is een aanfluiting voor iedereen die vindt dat politiek vanuit een visie op land en volk moet worden bedreven. Pechtold en de 2 Christelijke Partijen krijgen dat nu wel voor elkaar en daar winnen ze stemmen mee. Ze blijken ergens voor te staan.

De 2 regeringspartijen verliezen omdat ze nergens voor staan. Premier Rutte heeft dat trouwens zelf toegegeven. Niet zo lang geleden vertelde hij trots geen last te hebben van een visie. Dat is maar een sta-in-de-weg voor een CEO van Nederland. Zo ver zijn ze al gezonken bij de VVD. Nederland als een grote onderneming met kleine en grote bazen, werknemers van allerlei soort en vervelende kostenposten. Over visie gesproken. Waarom zijn die 2 verliezende bazen overigens niet direct afgetreden na hun verlies? OK, het waren gemeenteraadsverkiezingen en geen parlementsverkiezingen maar de boodschap van de kiezer was toch duidelijk? In Frankrijk verving President Hollande na de door zijn partij verloren gemeenteraadsverkiezingen zijn hele kabinet tot en met de premier.

Maar de grote verrassing was natuurlijk het CDA. Men moest toegeven dat de peilingen het helemaal verkeerd hadden gezien. Maar is dat zo? Was en is hier niet nog altijd de wens de vader van de gedachten? In een geseculariseerd Nederland hoort toch geen grote Christelijke partij meer te bestaan? Twee en desnoods 3 kleintjes mag nog wel, voor de achterblijvers. Geloven is immers voor de dommen. Dat de secularisering van Nederland er toe heeft geleid dat het land geestelijk nog platter is geworden dan welk ander Europees land, hoort bij de vooruitgang. Daar moeten we mee leren leven. Daar hebben we TV zenders voor, voetbal, schaatsen en kunsttempels.

Vanwaar die persistentie van het CDA? De Volkskrant redactie moest het laatst in een grote krantenkop toegeven: “CDA bijna even vaak in coalitie als lokale partij”. Ik citeer: “De christen-democraten komen in bijna evenveel colleges als de grote winnaar van de gemeenteraadsverkiezingen, de lokale partijen, blijkt uit Volkskrant-onderzoek. Het CDA is de grote winnaar aan het worden van de onderhandelingen over de gemeentebesturen voor de komende jaren. De partij moet het in de Tweede Kamer doen met slechts 13 zetels, maar neemt plaats in ruim tweederde van de gemeentelijke coalities. Voor de PvdA dreunt de nederlaag bij de gemeenteraadsverkiezingen na: de partij komt in minder dan eenderde van de colleges. De afgelopen vier jaar zat de PvdA in de helft van alle colleges van B&W.”(17 april 2014)
Zitten de wortels van het CDA dan toch dieper dan men had gedacht? Ik vrees en denk van wel. En dan te weten dat de gemeenten straks meer zeggenschap krijgen over meer beleidsterreinen en dus ook over meer geld beschikken, wat betekent dat het CDA meer macht en invloed gaat krijgen. Zouden onze vooruitstrevende politici zonder visie daar wel eens ooit over nagedacht hebben? Ik vrees en denk van niet.

Uit de bovenstaande grafiek (overgenomen van NRC) blijkt hoe groot de rol  van te CDA in de gemeentepolitiek is. Op de eerste plaats staan de Lokale Partijen als initiatiefnemers van coalities. Daarna volgt het CDA. De volgende klassieke volkspartij VVD staat op de vierde plaats en de PvdA pas op de zesde plaats, nog onder de SP. 

Vanwaar die CDA wortels in de lokale gemeenschappen? De Volkskrant noemt op zijn minst een van de oorzaken. Het CDA “heeft 'subsidiariteit' in de genen zitten; de verantwoordelijkheid moet op het laagst mogelijk niveau worden neergelegd.” Een leerstellige opvatting van het CDA die uitgaat van het beginsel dat de burger vertrouwd moet worden en dat is meer dan wat andere Haagse partijen vinden. En och ja in hetzelfde artikel stelt de VK vast dat lokaal de combinatie PvdA-VVD maar weinig voorkomt. Toch iets om over na te denken bij de PvdA en de VVD.