DE KONING DRINKT MET POETIN

De Nederlandse Koning Alexander drinkt met de Russische President Poetin een biertje in het Heineken Huis in Sotsji tijdens de Olympische Winterspelen. Op de achtergrond demonstranten op het Maidanplein in Kiev, Oekraïne. (een fotomontage en bewerking van Petrus)

De Duitse bondskanselier Angela Merkel was zo verstandig zich vanwege de Russische homofobie niet te laten zien bij de Olympische Winterspelen in het Russiche Sotsji. Onze Koning en Koningin daarentegen wél. Voor alle duidelijkheid, onder verantwoordelijkheid van premier Rutte en zijn ministers. Rutte zelf was er ook. Om onze schaatsers sportief toe te juichen en een dialoog te voeren met Poetin over mensenrechten. Tot zover leek alles volgens plan te verlopen.

Totdat het Russisch gezinde regiem van President Janoekovitsj in de Oekraïne instortte als gevolg van de protesten op het Maidanplein in de hoofdstad Kiev. Koning Alexander zit nu ineens gezellig een biertje te drinken met de verrader van de Oekraïne, de veroveraar van de Krim. Dat krijgt onze Koning nooit meer weggepoetst, met dank aan Rutte en vrienden. Nadat de kleptocraat president Janoekovitsj van de Oekraïne is gevlucht, blijkt Poetin een verraderlijke manipulator te zijn uit de beroemde en beruchte Russische KGB spionnenschool. Wie had kunnen denken dat Poetin op de Krim anonieme troepen aan het bewapenen was en klaar had staan voor het geval dat Kiev in handen van de VS en Europa zou vallen? Niemand toch of wel?

Ik heb geen verstand van dit soort duistere spionnen- en machtspolitiek maar misschien hadden ze het bij de Noord Amerikaanse NSA (die de halve wereld bespioneert) en de CIA, het Engelse M5 en de Duitse en Franse geheime dienst dit wel kunnen weten. Het zou me niet verwonderen dat die geheime diensten net als onze Europese politici zich in slaap hebben laten sussen door de Russische olie en gas en door de enorme Russische markt die daar zo maar voor het grijpen ligt. Want laten we wel wezen, geld verdienen willen we allemaal. Als ik het goed heb was Nederland er vanaf de val van de Berlijnse muur (1989) al mee bezig om zijn deel van de rijkdom uit Rusland te halen. Duitsland deed al even haastig mee. Ik herinner me nog Bondskanselier Schröder een baantje aannam als hoofd van de Russische gasdienst in Duitsland en omstreken. Ik verwachtte toen protest tegen deze gemakzuchtige uitlevering aan een strategische grondstof als gas van de toch nog altijd onbetrouwbare Russen. Maar het bleef doodstil.

Hoezo de Russen onbetrouwbaar zal menig Europese zakenman en politicus tegenwerpen? In de vaktaal van zakenlieden heet dat niet zo Daar zegt men dat de Russen anders zijn en dat als we elkaar nu maar leren vertrouwen het allemaal op den duur in orde komt. En of de politici nu van links of rechts kwamen, allemaal geloofden ze gretig in deze bezweringsformule. Zozeer zelfs dat gisteren in de grootste zakenkrant van Nederland de Nederlandse zakenvrouw Annemarie van Gaal nog het volgende kon beweren:

“Zakendoen in Rusland is een vak apart. De regels van het spel veranderen continu in het land. Elke ondernemer moet altijd klaar zijn voor veranderingen en plotselinge inspectierondes zijn geen uitzondering. Voor bier mocht van de ene op de andere dag geen reclame meer worden gemaakt. „Je moet meeveren met de veranderingen”, zegt onderneemster Annemarie van Gaal die jaren in het land werkte. “

Meeveren noemt ze dat. Een plastische uitdrukking voor het sussen van je geweten en de onrust in je portemonnee. Dat het post communistische Rusland nog steeds zijn geschiedenis van onderdrukking, deportatie en uitroeiing van tientallen volkeren sinds de Tweede Wereldoorlog ontkent, negeren ze. Waarom moest Duitsland na de Tweede Wereldoorlog zich dan wel bezinnen op zijn verleden en Rusland niet? Zelfs een land als Zuid Afrika bezon zich na de val van het Apratheidsbewind op zijn verleden. De Russische geschiedenis werd daarentegen in de doofpot gestopt. 

Hoe komt het dat onze ondernemers zo dom zijn dat ze niet zien dat zaken doen in Rusland altijd politiek is? Leren ze dan helemaal niks van de manier waarop zakenlieden en ondernemers als Chodorkovski en met hem vele andere zakenlieden door President Poetin zijn gevangen gezet en veroordeeld tot tientallen jaren gevangenisstraf? En wat te denken van de arrestatie en veroordeling tot jarenlange gevangenisstraf van de Oekraïense Julia Timoshenko door de Russisch gezinde President Janoekovitsj van de Oekraïne? Als het dan al niet georkestreerd was door Poetin dan is het in ieder geval perfect van hem gekopieerd. En wat te denken van de poging tot moord op de Oekraïense presidentskandidaat Viktor Joesjtsjenko, de voorganger van Janoekovitsj?

Allemaal signalen dat zakendoen en politiek in Rusland niet alleen niet gescheiden zijn maar ook dat het recht van de politiek sterkste geldt en dat wraak een normaal middel is om met je politieke tegenstander af te rekenen. En waarom zou Poetin de olie en gas industrie ge-her-nationaliseerd heeft? Om politiek en zakendoen te scheiden? Waarom draaide Gazprom de gaskraan dicht tijdens het Westers gezinde bewind in de Oekraïne van Joesjtsjenko en Timoshenko?

Ik vrees dat onze zakenlieden ziende blind zullen blijven uit begerigheid (wat hun geweten verduistert) en denken dat ze zoiets niet kan overkomen. Dat valt dus nog te bezien. De Russen zijn inderdaad anders zo lang het land niet echt gedemocratiseerd is, er geen volledige vrijheid van meningsuiting is, geen vrijheid van vereniging en geen onafhankelijke rechtspraak heeft. Daarom zou ik daar als zakenman het liefste weg blijven en anders er heel voorzichtig opereren.