NEWTON'S NAAKTEN

In het museum is ook een afdeling personalia van Newton. Aan de ingang loop je zowat tegen hem op.

Een bezoek aan het museum van de fotograaf Helmut Newton in Berlijn over Helmut Newton leek me wel wat. Per slot van rekening had ik lang geleden een tentoonstelling van hem gezien in Mexico stad. Foto's van naakte vrouwen in de natuur, op het strand en aan zee. Ze maakten een verfrissende indruk op me. Nu eens niet dat naakt geknutsel in een fotostudio met geheimzinnige schaduwen, schaars licht en uiteraard veel kunstzinnigheid bedoeld om de verheven schoonheid van de vrouw in beeld te brengen. Newton's naakten zijn vooral recht toe recht aan naakten, vaak in het volle licht en in allerlei posities. De tentoonstelling inspireerde me later tot een aantal naaktfoto's aan een strand in Costa Rica.

Dit is misschien wel de meest beroemde foto van Newton. Naakte, zelfbewust bijna marcherende vrouwen die de boodschap afgeven dat ze er aan komen en zich niet meer met een bijrolletje laten afschepen.

Ik had nog niet zo lang geleden voor een zacht prijsje zijn fotoboek 'Sex and Landscapes' gekocht. Een uitgave van Taschen, 2004. Ook daarin weer die verfrissende aanpak van het recht toe recht aan naakt maar nu met een absurdistische toets in plaats van een natuur toets. Als ik ze bekijk, komt het vemoeden bij me op dat die foto's voor Newton een ontsnapping boden uit de zwaarwichtige en altijd serieuze modefotografie waar je in het belang van de marketing af en toe wel een grensje mag overschrijden maar het natuurlijk nooit te gek mag maken.

Wat zien we hier? De verleidster, de dienster of de verzorgster of alle drie ineen? Zo te zien laat  ze niet met zich spotten.

Op de tentoonstelling van modefoto's in zijn museum had ik al vastgesteld dat modefotografie in wezen saaie fotografie is zelfs bij Newton ondanks dat hij zijn fantasie maximaal heeft gebruik om er nog wat variatie in te brengen. Het blijven plaatjes van mooie vrouwen met mooie kleren aan en verder gaan ze nergens over. Nou ja, technisch zijn ze natuurlijk heel goed gemaakt maar voor de rest gaan ze vervelen.

Deze foto illustreert treffend het raadsel dat volgens hem de vrouw toch vaak is. Hij zoekt en kijkt maar een antwoord op het raadsel is er niet.

Daarentegen brengen de foto's van de naakte vrouwen in het genoemde boek je een beetje van je stuk, net als op die tentoonstelling in Mexicostad. Je vraagt je af wat er nu eigelijk erotisch is aan een naakte vrouw? Waar kijk je naar als ze naakt staat te telefoneren, schaars uitgedost staat voor een paar cocktails of zo maar in beeld komt voor het raam van wat vermoedelijk haar slaapkamer is? Wie is die vrouw, wat doet ze daar? Is ze er voor de sex, was er sex of is het allemaal maar een spel van de verbeelding? De foto's verplaatsen het raadsel naar jezelf. Waarom moet je zo nodig kijken en blijven kijken en altijd zoeken naar de erogene zones van de vrouw? Zijn we dan eigenlijk toch niet meer dan dierlijke lustbeleving en is onze beschaving slechts een versiering om nu juist dat te verhullen?