FUCKING MAAGDENHUIS IDEALISME

Anet Bleich mag als oud-redactrice in de VK van afgelopen zaterdag (8 oktober) haar gram halen op het rechtse populisme van vandaag onder verwijzing naar  het tijdperk van de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw . “Het relaxte, open, nieuwsgierige Nederland waar ik me thuis voelde, heeft plaats gemaakt voor een land dat beheerst wordt door botteriken”, zo schrijft ze. Idealisering van het verleden en zwart-wit denken over het heden. Bleich heeft al die jaren niks bij geleerd.

Dat hele zestig zeventiger jaren gedoe, waar ik ook wel aan mee gedaan heb, was toch eigenlijk niks anders dan dwingelandij van snotneuzen van twintigers die dank zij de na de Tweede Wereld opgebouwde rijkdom nu zelf wel eens wilden uitmaken wat goed was voor hen en de wereld. Let wel, hun eigen kleinburgerlijke wereld met hun formalistische, benepen ouders, hun witte ondergoed, hun angst voor seks, zonden en non conformisme.

Dat uitgerekend zij die rijkdom en welvaart met hard werken hadden opgebouwd, vergaten ze maar even voor het gemak. Integendeel, hun erfgoed deugde voor geen meter en daarom werd alles overboord gesmeten. Vernieuwingsdrang noemt Bleich dat. Het woord verschilt niet zoveel van vernietigingsdrang, want dat was het vooral ook.

Het gezin had voortaan afgedaan. Enthousiast werd geëxperimenteerd met de vrije liefde in en buiten communes. Gezag was verdacht en werd voortaan op voorhand gewantrouwd. De internationale openheid leidde vooral tot langdurige wereldreizen en zoektochten in verre landen naar spirituele krachten (India). Die van thuis konden immers niet deugen.

God betert, ze ontdekten het Marxisme in allerlei varianten als het geloof waarmee ze dat van hun voorvaderen konden bestrijden en zonodig vernietigen.

Wat een kinderachtig gedoe was dat op die universiteiten. Samen de werken van Marx, Engels en Lenin lezen. Avonden lang debatteren over de revolutie en het reële socialisme. De zondagsdienst  had plaats gemaakt voor urenlange vergaderingen in doorgerookte zaaltjes waar nog altijd dezelfde praatjesmakers als tijdens de goede oude studententijd het voor het zeggen hadden.
En oh wee als je niet mee wilde doen aan de bevrijding van de arbeidersklasse. Dan was je een kleinburger, ook al kwam je zelf uit zo’n klasse. Opnieuw, net als op het lyceum, kreeg ik weer les van de kleinburgers hoe de arbeidersklasse bevrijd zou moeten worden van zijn ketenen. Maar wisten zij in die bezette universiteiten  hoe de werkende mensen werkelijk leefden, werkten en dachten? Nee, natuurlijk niet. Zij hadden nooit droog brood gegeten, een stuk vlees met vier broers en zus hoeven delen, niet met drieën in bed geslapen, de schoenen van hun oudere oom gedragen en ga zo maar door. Hadden ze ooit langer dan misschien een paar weken aan een lopende band varkens geslacht? Wisten ze hoe vrouwen in de fabrieken over mannen dachten, waarom ze daar werkten, waar ze van droomden, wat ze het liefst wilden? Nee, ze kenden alleen hun eigen kleinburgerlijke dromen van vrije seks, zelfstandig zijn en onafhankelijk, leuk werk hebben en avontuurlijk leven. Dat waren de idealen van de jaren zestig en zeventig.

Hoe kortzichtig, dom en kleinburgerlijk ze waren, bleek pas goed toen ze zich collectief gingen aanmelden bij de CPN. Deze vrijgevochten druktemakers, deze democraten van het eerste uur liepen ineens achter een zootje belachelijke communisten aan (lees Karel en Gerard Reve er maar op na). Hun revolutionaire elan kende geen grenzen meer. Censuur? Geen probleem. Revolutionair geweld? Moet kunnen. Democratie? Een luxe voor armen en arbeiders. Chinese culturele revolutie? Een voorbeeld voor hier.

Het heeft tot de val van de Muur in Berlijn moeten duren voordat ze beseften dat hun idealen vooral preken voor eigen parochie waren en zijn. En mijn vakbondsvader had gelijk. Het zal nooit anders worden totdat ze zelf met de kop tegen de muur lopen.