woensdag 14 mei 2025

5.DE KLEINE GESCHIEDENIS VAN JAN VER PUTTEN. ONTMOETING IN COSTA RICA

De sinds kort overleden Jan Schmeitz (1953-2024) tijdens zijn bezoek dat hij samen met Ted van Heesch aan ons bracht in Mexico-stad in juni 1976. 

Goed twee jaar later treffen Jan van der Putten en ik elkaar weer maar nu is Costa Rica, waar ik dan al mijn twee jaar werk voor een landhervormingsproject. In die twee jaar heb ik van heel dichtbij de opkomst van de Sandinisten meegemaakt. 


Ik ben op bescheiden wijze betrokken geweest bij hulp aan gewonde Sandinisten van het zuidelijke front. Ze werden opgevangen in San José en omgeving. Ik heb bezoek gehad van een Sandinistische delegatie met aan het hoofd Lopez Tirado, bijgenaamd de Mexicaan. Hij kwam voor overleg over opslag van wapens.


In die tijd kreeg ik bezoek van de pas als politicoloog afgestudeerde Jan Schmeitz. We kenden elkaar uit onze Nijmeegse tijd en Mexico. Op zijn verzoek begeleidde ik zijn afstudeerscriptie die hij samen met zijn politicologische vriend Ted van Heesch maakte. In dat kader was hij samen met Ted van Heesch op bezoek in Mexico. 


Nu is hij alleen. Hij vertelt me dat hij ondanks de heikele situatie van plan is naar Nicaragua te reizen om verslag te doen van de revolutie. Hij vraagt wat ik daarvan vind? Ik weet te weinig van de toestand om hem van advies te dienen. Ik maan hem aan om vooral voorzichtig te zijn. Het is niet niks om als verslaggever naar een land in oorlog te gaan. De soldaten van de Nationale Garde van Somoza zijn beslist geen lieverdjes, om het eufemistisch te zeggen. Jan besluit het risico te nemen en gaat naar Nicaragua.


Is de val van dictator Somoza en de overwinning van de Sandinisten nabij? In een persbericht wordt een persconferentie aangekondigd van de oprichting van een Voorlopige Regering die zodra Somoza valt, het bestuur van het land zal overnemen. De persconferentie vindt plaats in San José, Costa Rica dat al geruime tijd een veilige haven biedt aan de Sandinisten.


Zoals het hoort bij een revolutie komen van heinde en verre journalisten naar Costa Rica om de persconferentie bij te wonen waar de priester-dichter Ernesto Cardenal de Voorlopige Regering voor Wederopbouw zal voorstellen. Het is op dat moment dat ik Jan van der Putten weer ontmoet. Hij verblijft in hotel Ambassador in San José. 


We spreken af dat we samen naar de persconferentie gaan waar de voorlopige regering zal worden voorgesteld. Als ik hem ophaal, rijdt ook de Nederlandse fotograaf Koen Wessing mee. Na afloop gaat Jan aan het werk op zijn hotelkamer terwijl Koen meegaat naar mij thuis.


Koen stelt vast dat hij als fotograaf weinig heeft aan een persconferentie en hier in San José niks kan doen. Hij wil foto’s maken van de revolutie. Of ik hem niet naar een plek kan brengen waar hij zulke foto’s kan maken? Na enig heen en weer gepraat, bied ik hem aan om met hem de volgende dag naar het noorden van Costa Rica te rijden, zo dichtbij als mogelijk bij de Nicaraguaanse grens.


Vanwege mijn werk ken ik de regio. Het zou zo maar kunnen dat we tot aan La Cruz kunnen rijden, een stoffig stadje vlak bij de Nicaraguaanse grens. Wie weet, is het van daaruit mogelijk om Nicaragua binnen te komen? Koen stelt voor dat we Jan vragen mee te gaan.


’s Avonds in het hotel vertellen Koen en ik aan Jan wat ons plan is en bieden hem om mee te gaan. We spreken af voor zaterdagmorgen rond een uur of negen. We zullen dan rond het middaguur in Liberia zijn waarna we kunnen zien of we nog kunnen doorrijden naar La Cruz. De volgende morgen besluit Jan niet mee te gaan. 


Ik heb in het boek van Jan gezocht of hij op enig moment, al is het maar met een zijdelingse opmerking, verwijst naar onze ontmoeting in Nicaragua. Er is nergens iets te vinden, net zo min als over onze ontmoeting in Mexico waarover ik in de vorige blog heb geschreven. 


Misschien waren onze ontmoetingen niet interessant? Misschien omdat de Sandinistische revolutie later een scheiding der geesten teweeg heeft gebracht? 


Geen opmerkingen:

Een reactie posten