11. HET BELOOFDE LAND. AAN BOORD

 

In mijn jeugd heb ik de avonturen van ‘De Scheepsjongens van Bontekoe’ gelezen tijdens een zeereis naar voormalig Indië. Ik heb een spreekbeurt voor de klas gehouden over de Engelse zeevaarder en ontdekkingsreiziger Captain Cook die voer rond de zeeën van Australië en Nieuw Zeeland. Cook ontdekte op zijn maandenlange zeereizen dat zuurkool een effectief middel was tegen de dodelijke ziekte scheurbuik. De mensen zaten te lang op zee zonder groenten en fruit. Zuurkool met vitamine C was wat de zeevaarders nodig hadden.

Vergeleken met de avonturen van de scheepsjongen van Bontekoe en Cook is onze zeereis een plezierreisje. Geen maanden op zee maar een week om van Spanje naar Venezuela te varen. Met ons motorschip zijn we ook niet afhankelijk van de wind en loeren er geen piraten of andere vijanden op ons. We mogen dan geen ontdekkingsreizigers zijn, voor een jongen uit Oss  zoals ik valt er nog genoeg te beleven. Een kwestie van je ogen en oren openhouden. 

Het is ook een luxe reis. Drie keer per dag een royale maaltijd, vers klaargemaakt in de kombuis en opgediend door de steward. Op elk uur van de dag kunnen we koffie, thee of wat anders drinken, een biertje of cognac, belastingvrij natuurlijk. Naast lezen in de salon of in de kajuit, zwerven we bij tijd en wijle over het schip. Het uitzicht is in zekere zin saai, elke dag eindeloos veel zee en nog eens zee met daarboven blauwe of grijze luchten met in de verte een regenbui. Voor het eerst in ons leven zie ik in de verte een regenbui aankomen.  Vroeger dacht ik dat als het thuis regent het over de hele wereld regent.

Op het bovendek kun je zonnen in ligstoelen Wanneer Dora in badkleding ligt, valt het al gauw op dat nogal wat bemanningsleden plotseling wat te doen hebben op het bovendek. Dat snap ik. Zoals ze daar ligt is zij een mooie onderbreking van het eentonige uitzicht. Benedendeks op het achterschip bakken Portugese matrozen vis op eigen wijze. Een sterke lucht van olijfolie en kruiden dringt onze neus binnen. Aan de scheepskeuken mankeert niks maar dit smaakt als thuis en dara gaat niks boven op zo een lange reis. 

Dankzij radioverbindingen met de wal krijgen we nieuws uit Nederland op een prikbord in de gang naar de rooksalon. Elke dag valt er wel een dode te betreuren als gevolg van een polio epidemie. Protestantse gelovigen weigeren hun kinderen te laten inenten waardoor het aantal slachtoffers onnodig hoog zou zijn. Naar het schijnt zien zij hierin de hand van God. God geeft en God neemt. 

Waar komt dit idee vandaan? Ik ben er als Rooms jongetje niet mee opgegroeid. Volgens mij bemoeit God zich niet met de wereld. Waarom zou Hij? Wij hebben ons in het paradijs tegen hem gekeerd. Hij heeft ons die dwaasheid vergeven maar voor de rest moeten we het zelf maar uitzoeken. De hand van God, de idee alleen al! Nee, laat God er maar buiten het is zo al erg genoeg. 

Tijdens het avondeten krijgen we gezelschap van de kapitein, soms van de eerste machinist of stuurman. Ze hebben altijd wel iets te vertellen. De kapitein heeft het meeste beleefd en is een goed verteller. Zijn verhaal uit de oorlogstijd in de Caraïbische zee maakt indruk. Net voor de oorlog voer hij met zijn schip in de wateren waar wij nu heen varen, de Caraïbische zee. Terugvaren zat er niet meer in dan maar vracht varen tussen Noord en Zuid Amerika. 

Al doende ontdekten ze dat in Zuid Amerika grote vraag was naar auto onderdelen. Vanwege de omschakeling van de Noord Amerikaanse auto-industrie naar wapenindustrie, was de export van auto’s naar Zuid Amerika stil gevallen. Noodgedwongen moesten auto’s langer meegaan, meer slijtage terwijl de levering van onderdelen uit Noord Amerika ook zo goed als stil was gevallen. 

In Panama hadden ze een grote auto sloperij ontdekt. Ze kochten zoveel auto’s op als er op het dek konden, haalden ze minutieus uit elkaar, maakten ze schoon en boden ze in Argentinië of elders te koop aan.  De kapitein noemde het een gouden handel.De een zijn dood, is de ander zijn brood of in dit geval een dik besmeerde boterham. Je kunt het ook een vorm van ontwikkelingssamenwerking noemen. Ze hielden immers de auto’s in Zuid Amerika aan de praat.

(wordt vervolgd)