HET GELOOF DER VOORVADEREN

Vaak wordt een processie geopend door plaatselijke harmonie die gedragen, plechtige muziek speelt.

In Nederland is het geloof der voorvaderen zo goed als verdwenen. Daar kunnen 50.000 Christenen op een opwekkingsfestival in Biddinghuizen niks aan veranderen. In Vlaanderen gaat de secularisering wat langzamer dan in Nederland.

Alles draait in een processie om het heiligenbeeld in dit geval het Heilig Sacrament (de hostie die het lichaam van Christus is) die zichtbaar in de monstrans zit opgeborgen. Allen priesters mogen die dragen. Helemaal aan het einde van de processie loopt de Christen Democratische  burgemeester met zijn vier schepenen.

In mijn dorp, toepasselijk Sint Jozef geheten, wordt nog jaarlijks een pinksterprocessie gehouden. Begeleid door de plaatselijke harmonie en dorpelingen die tezamen een lopende voorstelling vormen van het verhaal van Jezus Christus loopt de plaatselijke pastoor met het Heilig Sacrament in een monstrans onder een baldakijn door de straten van het dorp.

Maria en Jozef lopen ook mee in de processie met achter hen de drie wijzen (koningen) uit het Oosten zoals je kunt zien aan hun kleding. Maria heeft trouwens naar Oosters gebruik een hoofddoek om. De middelste wijze heeft een wierookvat, die aan de rechterzijde heeft een schaaltje met een voorraad wierook kooltjes. De wijze vooraan heeft een kistje met goud of iets dergelijks. Allemaal geschenken voor het pas geboren kind van God.

Met mijn Brabantse Katholieke achtergrond ben ik bekend met dergelijke processies. Als jonge verkenner (padvinder bij de protestanten) heb ik enkele malen meegelopen. Dat hoorde toen zo. Daardoor ken ik het hele verhaal met symboliek en al zoals dat in de processie wordt verteld. Net als in Nederland wordt dat verhaal ook in Vlaanderen verdrongen door de wetenschap die pretendeert ons ooit te kunnen verklaren wat de zin of de onzin van ons leven is.

Het is een interactieve processie. De toeschouwers doen ook mee met zelf gebouwde altaartjes voor hun huis waarop een kruisbeeld of Christusbeeld staat met aan weerszijden een kaars. Links zie je een stuk van de vlag met de Vlaamse leeuw. Blijkbaar horen godsdienst en staat bij elkaar. een kwestie van Vlaamse identiteit. Zoals je hieronder kunt zijn waren er ook huisaltaren met de Belgische vlag.

Die pretentie heeft de wetenschap niet altijd gehad. Ik ben geen specialist in wetenschapsgeschiedenis maar ik meen dat zelfs Darwin nog in een god geloofde en zijn wetenschappelijke ontdekkingen beschouwde als een bevestiging en niet zoals nu een ontkenning van het godsgeloof.  Pas in de twintigste eeuw wist de wetenschap op basis van de rede het geloof tot een obscure uithoek van de menselijke geest  te verbannen, daar waar onduidelijk te definiëren gevoelens huizen, de vraag naar de  zin van het leven wordt gesteld en wanhoop en eenzaamheid dreigt. Geen wonder want vergeleken met de tastbare resultaten van de wetenschap als welvaart, comfort en eindeloze consumptie en vermaak zijn dat slechts ongrijpbare onregelmatigheden totdat naar verwachting ook die in de greep van de rede en de logica zullen komen.

Boven de twee vensteraltaartjes hangt een Belgische vlag. De afkorting JHG betekent waarschijnlijk Jezus Heilige Geest. Pinksteren is het feest van de Heilige Geest die ter ondersteuning van de missie de Apostelen na de dood van Christus te hulp kwamen.

De processie lijkt bedoeld om het geloof van de voorvaderen tegen de geest van de tijd te willen vasthouden.  Ik lees op de uitnodiging van de parochie dat “Tradities niet ouderwets zijn, niet passé, niet out ... Dat ze perfect passen in onze tijd, bij onze huidige levensstijl...” , maar erg overtuigend is het niet.  Als je om je heen kijkt, zie je buiten de deelnemers weinig belangstelling voor de processie. Ik denk dat veel dorpelingen naar de kust zijn of zich elders vermaken. 

België zou België niet zijn als niet ook het dorpscafé een minimaal vensteraltaartje heeft. De cafégangers komen even naar buiten om de processie te bekijken.