KUNSTROOF

Hieronymus Bosch (1450 - 1516), De Tuin der Lusten (detail rechterpaneel), Museum El Pardo, Madrid 

Eerst maar eens de roof zelf in de Rotterdamse Kunsthal. Die bleek te simpel om waar te kunnen zijn. Dieven door de achterdeur naar binnen. Hoe verzin je het? Dan het geklungel van politie en veiligheidsagenten. De laatsten merkten niet eens dat er muren leeg waren. Je vraagt je af of dit geklungel verband heeft met de financiële barberij die in Nederland of eigenlijk in heel Europa heerst en die ons ook van ons geestelijke erfgoed dreigt te beroven? De financiële barbaren verkopen alles wat los en vast zit. Ze ruilen alles om in geld net als de kunstrovers die ons geestelijk erfgoed in de vorm van schilderijen te gelde willen maken.

Beroofd van ons geestelijk erfgoed, van ons collectieve geheugen zouden we helemaal niet meer weten waar we mee bezig zijn. Soms weten we dat nu al niet meer dus kun je je voorstellen wat voor gevolgen de verdwijning van de Kathedraal van den Bosch betekent of de Notre Dame in Parijs, de Tower in Londen of het Escoriaal bij Madrid. Het verschrikkelijke gevolg zou een geestelijk ontheemd Europa zijn, een Europa zonder collectief geheugen en dus zonder geschiedenis. We zouden eenvoudigweg ophouden met bestaan.

En dan de rovers. Die komen uit een verwaarloosde uithoek van Europa waar de beschaving jarenlang heeft stil gestaan dank zij die andere hoer van het materialisme (de eerste is die van het kapitalisme). Ik bedoel de communistische partij van de Roemeense dictator Ceausescu, ook zo'n rover van alles wat betekenis en geestelijke waarde heeft. Voor zijn tijd was de hoofdstad Boekarest het Parijs van de Balkan. Je kon het na zijn dood nog steeds zien, ook al was alles verwaarloosd en onder een onverschillige laag stof bedekt. Een paar jaar later ontdekte ik in het Roemeens Nationaal Museum in Boekarest boeiende stukken schilderkunst uit heel Europa.

Op het TV Journaal kregen we een glimp van het Roemeense dorpje te zien, ver weg over een rivier, waar de rovers hun roversnest hebben. Ik zie een dorpeling zeggen dat zijn dorpsgenoten de gestolen schilderijen niet eens voor niks zouden willen hebben. Europees erfgoed stelen terwijl je uit een dorp komt waar ze dat niet eens kennen? Hoe kan dat? Wie zijn schuld is dat? Zij wisten dus niet eens wat ze deden? Ze waren slechts jachthonden die op de geur van geld afkwamen. Hun moeder verbrandde de schilderijen om haar zoon te beschermen. Een normale daad voor een moeder. Het zij haar vergeven net als de honden. Ze wisten niet beter. Maar de financiële barbaren, de rovers van onze tijd die vergeven we niks. Die jagen we uit hun tempels van glas en arrogantie zodat ze weer mens kunnen worden.