BRIEF AAN MIJN CANADESE VRIEND, 15 JUNI 2025

 

Beste E, 

Dank voor je uitgebreide brief. Ik zal het in mijn aanhef  bij het Nederlandse "beste" houden. Het Nederlandse equivalent  "lieve" voor "dear" is  teveel van het goede. Maar het Engelse "dear" staat ook voor het Nederlandse dierbaar. In die betekenis is het woord dear op zijn plaats. Je bent zogezegd een dierbare vriend. 

Het was te merken dat Trump's claim op Canada een Canadees patriotisme tot gevolg had. Op Facebook kwam ik nogal eens oproepen tegen om Canadese producten te kopen. Ik zag ook kaarten waarop Amerika stukken verloor aan Canada. 

Door zijn bemoeienis met de binnenlandse politiek in Frankrijk en Duitsland en het in de steek laten van Oekraïne heeft hij tot op zekere hoogte ook het Europese zelfbewustzijn aangewakkerd. Dat zelfbewustzijn stond daarvoor op een laag pitje omdat vanuit de EU landen nog altijd met wantrouwen gekeken wordt naar Brussel. Niet helemaal verwonderlijk want Brussel is onvermijdelijk een reusachtige bureaucratie zeker vergeleken met klein duimpje Nederland. 

Trump en de Russische militaire agressie in Oekraïne hebben een einde gemaakt aan het idee dat de EU het in de wereld moet hebben van soft power. Met handel, diplomatie en een internationale rechtsorde die steunt op wereldwijde mensenrechten, houdt je agressieve landen en terroristen niet tegen. Het is duidelijk dat Rusland en China machtspolitiek combineren met militaire macht en naar we nu zien doet ook Amerika onder leiding van Trump dat.

Nederland begint wat dat betreft moeizaam te ontwaken uit zijn idealistische droom over een internationale wereldorde die overeind zou moeten worden gehouden door de VN, het internationaal strafhof in den Haag, internationale wetten enz. Rusland en China willen die rechtsorde, die zij als westers en imperialistisch typeren, omver gooien. 

Op dit moment zijn we getuigen van de eerste krachtmetingen tussen de twee kampen. Ik moet nog zien wie dat gaat winnen, zeker nu de VS zich terugtrekken uit die internationale rechtsorde en het aansturen op een tweekamp tussen hen en China. Ondertussen probeert Trump alsnog Putin aan zijn kant te krijgen door Oekraïne te offeren op het altaar van de toekomstige wederzijdse vriendschap.

Daar zit Europa ongemakkelijk tussen. Enerzijds staan we aan de Amerikaanse kant maar aan de andere kant kunnen we Oekraïne ook niet uitleveren aan Rusland op straffe dat op termijn de EU ontmanteld wordt door Rusland. Dan zal Europa definitief van het wereldtoneel verdwijnen met de daarbij behorende welvaart en stabiliteit. Geen rooskleurig toekomstbeeld al heb ik nog wel vertrouwen in de veerkracht van Europa.

Helaas ontbreekt het in Europa en zeker ook in mijn land aan leiderschap met visie. Macron is naar Franse snit een man die het geopolitieke machtsspel redelijk doorgrond maar of de Duitse Mersch en de Engelse Starmer dat ook kunnen, waag ik te betwijfelen. Ik had gehoopt op de Poolse Tusk maar die loopt met zijn regering vast in een Trumpiaanse populistische president. De man die met kop en schouders boven iedereen in Europa uitsteekt, is president Zelensky. Hij heeft visie, organisatietalent, is een groot communicator, dapper en onverzettelijk.

Nederlands leiderschap zie ik niet. NAVO secretaris generaal Rutte zou enig gewicht in de schaal kunnen leggen maar hij is slechts een opportunist. De rest van de Nederlandse politici zijn leiders op de vierkant centimeter. Ze kennen de wereld slechts uit boekjes en hier en daar een handelsmissie. 

 Ze zijn vooral met zichzelf ingenomen, kortom een kaste die als het om de toekomst van Europa gaat maar het beste zo snel mogelijk van het toneel kunnen verdwijnen. Je leest het, ik ben geen optimist. De toestand is benauwend maar nog niet hopeloos. 

Een ander punt is het conservatisme. Dat bestaat zo goed als niet in Nederland, misschien hier en daar als een vorm van nostalgie of politiek opportunisme maar van een doordacht conservatisme met een politieke visie op verleden, heden en toekomst van ons land ingebed in de EU bestaat niet.

Ergens in de vorige eeuw, na de opstand van de studenten, is besloten om met z'n allen progressief te zijn. Progressieve mensen geloven in het goede van de mens (het kwaad bestaat niet en als het bestaat is het een weeffout in de geschiedenis) en in gelijkheid. Dat heeft geleid tot een collectivistische visie op bijvoorbeeld onderwijs, zorg, woningbouw, sociale voorzieningen enz. De overheid zorgt voor u. De eigen verantwoordelijkheid is geminimaliseerd.

 

Aangezien Nederland vergaand geseculariseerd is, worden alle problemen herleid tot materiële problemen. Je ziet het bij de vakbeweging, voor jou en mij bekend terrein. De vakbonden herleiden alle problemen van de werknemers tot financiële problemen. Het menselijk geluk teruggebracht tot de omvang van de geldbuidel. 

Ondertussen wordt de geestelijke verwarring groter als gevolg van een gemis aan zingeving. De geseculariseerde mens in Nederland heeft van zichzelf het gouden kalf gemaakt waar omheen hij elke dag danst in kranten, tijdschriften, tv en sociale media. Bestaan betekent aanwezig zijn in de media.

Zoals je terecht opmerkt, bereikt Trump weinig tot niets. Hij is en blijft een vastgoedhandelaar met de hersens van een holbewoner. Tot nu toe heeft hij nergens vrede gebracht, niet in Gaza, niet in Oekraïne en niet in Iran. De wereld staat meer in brand dan vóór zijn aantreden als president. Ik vrees dat het niet veel beter zal worden. Alles hangt ervan af of politici binnen de Republikeinse partij opstaan ​​en het aandurven zich tegen hem te verzetten en een einde willen maken aan zijn krankzinnige agenda.

Verder gaat het goed met ons. De zomer is goed begonnen. Diny en ik genieten van fietstochten in de omgeving door bossen en polders, langs de Maas en door dorpjes waar we af en toe een cappuccino drinken op een gezellig terras. Op zulke momenten is Nederland een romantisch land waar het goed ouder worden is.

Ik hoop dat het ook goed met je gaat en dat u kunt genieten van de Canadese zomer.