ARMOEDE

Mexicaans arbeidersgezin aan tafel, Mexico-stad 1978. 

In een rijk land als Nederland wordt veel gesproken over armoede, armoedebestrijding, armoedeval, minder of meer armoede enz. Het gaat dan om armoede in termen van geld. In Nederland bekijken we armoede vooral als een materieel probleem als een tekort aan geld.

Vanuit dit oogpunt bezien is het vreemd dat mensen die in armoede opgegroeid zijn met een zekere nostalgie terug verlangen naar die tijd. Toch zijn er veel reacties in die richting onder de bovenstaande foto die gepubliceerd is op een Mexicaanse fotosite.

De bovenstaande foto is van een ontegenzeggelijk in armoede levend gezin in een marginale of krottenwijk in Mexico-stad. Het kinderrijke gezin zit in een woonkamer te eten die tevens slaapkamer is. Aan het rolluik achter de vader is te zien dat de woning eigenlijk een garage is. Er zijn geen ramen.

De wijk is net zo groot en uitgestrekt als een grote Nederlandse stad. Voor de bewoners is het geen armen- of krottenwijk maar een wijk waar ze leven en vaak ook werken, naar school en de winkel gaan.

Veel mensen die reageren herkennen de situatie onmiddellijk en denken er met weemoed aan terug. Het was een tijd van saamhorigheid, van samen eten en geluk delen. Ze verzetten zich in commentaren onder de foto tegen de idee dat ze in armoede leefden. Het leven was sober maar daarom niet minder gelukkig. 

Julio schrijft dat hij zelfs het woord eenvoudig niet graag hoort. “In deze gezinnen is sprake van liefdevol samenleven en nooit dacht men erover na of dit wel of niet eenvoudig was.” Hij benadrukt hoe belangrijk het was om allemaal samen als gezin te eten. Iets wat nu verloren is gegaan.

Ignacio schrijft dat soberheid een toestand is, de armoede ontneemt je niet het geluk en het plezier van het gezin. Fernando onderschrijft het belang van een gezin te hebben en dat het het ontbreken daarvan oorzaak is van veel ellende.

“Gelukkig gezin, respect, onderwijs, eenheid en genegenheid voor het gezin, vandaag de dag zijn duizenden alleenstaande moeders, kinderen en jongeren betrokken bij drugs, misdaad en zonder baan of uitkering. Helaas vindt er elke dag meer gezinsdesintegratie plaats en dit veroorzaakt misdaad.”

Enkelen waaronder Claudia kijken minder positief naar hun verleden. 

“De armoede was het gevolg van teveel kinderen. Ik groeide op in een kamer met mijn moeder en drie andere broers en het was ongezond, onvoldoende en ongemakkelijk om op te groeien in een kindertijd geplaagd door ontbering. Zodra ik kon, ging ik weg en ik keek niet meer achterom. Laten we ophouden met het romantiseren van onverantwoordelijk moederschap en een leven vol vuiligheid en armoede. Het is aan ieder van ons om deze gedragspatronen niet te herhalen en door te gaan met een afwijkende heimwee naar iets dat geen van beide was. goed noch mooi.... armoede is niet goed maar studeren en werken zodat iedereen tenminste een eigen kamer kan hebben en gezond en gelukkig kan opgroeien.”

Ivan antwoordt haar dat kinderen de toekomst zijn, hoop voor een land. Ana antwoordt dat  “velen van ons hebben dezelfde ervaring van gebrek en ziekte, maar dat maakt ons sterkere en betere ouders, ons ervan bewust dat onze kinderen niet hetzelfde mee zullen maken.”

Armoede is geen eenvoudig te duiden beleving die enkel te maken heeft met te weinig geld. Aan armoede zitten vele kanten net zoveel kanten als er mensen zijn. Wat wel blijkt uit vrijwel alle commentaren, is hoe belangrijk het is om in een gezin te kunnen opgroeien waar men voor elkaar zorgt. Die jeugdervaring blijkt voor meesten van elementair belang te zijn geweest voor hun verdere leven.