dinsdag 23 januari 2024

PALESTIJNS-JOODS CONFLICT, EEN KWESTIE VAN RIVALISEREND NATIONALISME.

 


Onderstaand artikel is een deel van een opiniestuk geschreven door Peter Rutland en gepubliceerd op de website van CNN. Rutland is professor aan de Wesleyan University en gespecialiseerd in  hedendaags nationalisme.

Hij pleit voor een echt debat over mogelijke oplossingen voor het conflict tussen Israël en de Palestijnen in plaats van over de ruggen van de Palestijnen en de Joden een links-rechtse cultuur oorlog uit te vechten. Amerika is het enige land met genoeg politiek gewicht om de oorlog te de-escaleren. 

“Hoewel de meeste Amerikanen Israël steunen, blijkt uit peilingen dat een meerderheid van de jonge Amerikanen, waaronder veel studenten, sympathiek staat tegenover de Palestijnse zaak. Voor hen is de Holocaust geschiedenis, terwijl ze de schrijnende dood van Palestijnen in realtime zien op hun sociale media.

Veel studenten wordt geleerd dat de Amerikaanse samenleving het product is van het ‘kolonialisme’ – een geschiedenis van verovering en uitbuiting. In dit simplistische kader is het lot van de Palestijnen slechts één voorbeeld van het bekende kwaad van het kolonialisme. Voor degenen die het conflict door deze lens zien, wordt de oprichting van Israël behandeld als het equivalent van de Europese kolonisatie van Amerika.

De oorlog in Gaza kan beter worden begrepen als een conflict tussen twee concurrerende nationalistische projecten dan als een geval van kolonialisme. Er zijn een aantal ongemakkelijke historische waarheden die het verhaal van het ‘kolonialisme’ compliceren.

Het is een conflict waarin beide partijen zichzelf – terecht – zien als een omstreden en bedreigde minderheid. De Palestijnen worden enorm overtroffen door de machtige Israëlische veiligheidstroepen, maar Israël leeft in de schaduw van de Holocaust en is met vijftig tegen één in de minderheid van zijn Arabische buren.

Aan de Palestijnse kant begint de geschiedenis met de Balfour-verklaring uit 1917, toen de Britse minister van Buitenlandse Zaken de Joden een thuisland in Palestina beloofde. Of ze gaan terug naar de stichting van Israël in 1948 en de nakba, de verdrijving van 750.000 Palestijnen.

Voor joden begint de geschiedenis niet in 1948 of 1917. Het zionisme was geen product van het Britse imperium. Het werd geboren in Wenen, Vilnius en Lviv. Het was een reactie op het besef dat er geen plaats was voor joden, geassimileerd of niet, in het Oostenrijkse en Russische rijk. Het woord pogrom komt uit het Russisch en kwam eind 19e eeuw in het Engels terecht met berichten over door de staat gesponsorde moord op Joden in het Russische rijk. Het woord genocide werd tijdens de Tweede Wereldoorlog bedacht door Raphael Lemkin, een Jood uit Galicië, waar in 1921 meer dan 100.000 Joden werden gedood bij pogroms.

De stichting van Israël moet ook worden gezien in de context van staatsopbouw en etnische zuivering in de hele regio. Naast de Palestijnen die uit Israël werden verdreven, werden er halverwege de 20e eeuw 900.000 Joden uit hun huizen in Arabische landen verdreven. Nog in 1991 werden 14.000 Ethiopische Joden, op de vlucht voor de hongersnood, geëvacueerd naar Israël. Egypte en Jordanië bezetten respectievelijk Gaza en de Westelijke Jordaanoever van 1948 tot 1967 en stonden onverschillig tegenover de rechten van de Palestijnen.

Een ander probleem met het verhaal van het ‘kolonialisme’ is dat het beide partijen als monolithische actoren behandelt, die respectievelijk de rol van kolonisator en slachtoffer spelen. In werkelijkheid bestaat er zowel in het Israëlische als in het Palestijnse kamp een diversiteit aan ideeën en belangen.

De tragedie van de afgelopen dertig jaar is dat gematigden aan beide kanten, die geïnteresseerd zijn in het sluiten van echte vrede, herhaaldelijk worden overvleugeld door radicalen die schreeuwen dat een compromis verraad betekent. Dit proces van ‘etnisch overbieden’ is terug te vinden in veel conflicten, van Bosnië tot Noord-Ierland.

Jarenlang heeft Netanyahu pogingen belemmerd om een compromisvrede met de Palestijnen te bereiken. Hij hielp Hamas feitelijk nadat de groep aan de macht kwam in Gaza, omdat dat betekende dat de Palestijnen verdeeld waren en geen vrede met Israël konden sluiten. Israël kan de veiligheid echter niet alleen met militaire middelen bereiken.

Hamas begon de oorlog op 7 oktober om het imago van Israël in de wereld te ondermijnen en andere Arabische staten zoals Saoedi-Arabië ervan te weerhouden het voorbeeld te volgen van de Abraham-akkoorden van 2020, waarin de Verenigde Arabische Emiraten, Bahrein, Marokko en Soedan vrede sloten met Israël. 

Pro-Palestijns links op Amerikaanse campussen lijkt zich te verzetten tegen het sluiten van vrede door Israël met zijn buurlanden, op grond van het feit dat het niet verbonden is met de oprichting van een Palestijnse staat. Ik was geschokt toen ik een Palestijnse professor in een Zoom-lezing hoorde betogen dat hoe meer burgers door Israël gemarteld worden, hoe dichter ze bij de bevrijding zullen zijn.

De strategie van Hamas lijkt te werken, met een toenemende mondiale veroordeling van de Israëlische aanval op Gaza en een toename van de steun voor Hamas onder de Palestijnen.

Hamas krijgt steun van Iran, Turkije en Qatar. Maar de gematigde Arabische landen vrezen Hamas meer dan Israël. Dat is de reden waarom de Arabische Liga er tijdens haar bijeenkomst van 21 oktober in Caïro niet in slaagde met een gezamenlijke verklaring te komen.

Niets van dit alles is een excuus voor de massamoord op burgers in Gaza of het bezettingsregime op de Westelijke Jordaanoever – een letterlijk geval van kolonialisme. Maar vrede zal alleen mogelijk zijn als we erkennen dat er aan beide kanten legitieme grieven zijn. Het is geen strijd tussen goed en kwaad, hoewel partizanen het vaak in die termen formuleren.

De Verenigde Staten spelen een cruciale rol. Het is de enige actor die Netanyahu kan dwingen te de-escaleren, zoals het herhaaldelijk heeft gedaan in eerdere oorlogen die door Israël werden uitgevochten. Tegelijkertijd werkt het land samen met zijn Arabische bondgenoten aan een oplossing die het mogelijk maakt dat Israëli's en Palestijnen in vrede naast elkaar kunnen bestaan.

Studenten en docenten van Amerikaanse universiteiten moeten samenwerken om een oplossing te helpen vinden, en het conflict niet gebruiken om een nieuw front te openen in de cultuuroorlogen en om punten te scoren tegen hun politieke tegenstanders in de VS." 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten