DE MOORD OP KENNEDY ALS DE MOEDER VAN COMPLOTTHEORIEËN

De voormalige Duitse kapiteinsdochter Marita Lorens en minnares van Fidel Castro beschrijft in bovenstaand boek (een uitgave van Bruna) haar leven met Fidel, haar avonturen met CIA medewerkers en anti-Castro ballingen die volgens haar getuigenis verantwoordelijk zijn voor de moord op de Amerikaanse president Kennedy.

Het is 60 jaar geleden dat President Kennedy tijdens een rit in een open limousine in de Texaanse stad Dallas werd doodgeschoten door Lee Harvey Oswald. Als zeventien jarige was ik toen een nog onbeschreven blad. Van zwart-wit beelden op televisie, radio en kranten begreep ik al wel dat de moord een schok was in Amerika, Nederland en de rest van de wereld.

Veel mensen, waaronder mijn moeder, leefden mee met het verdriet van de achtergebleven mooie, charmante weduwe Jackie Kennedy. Zij was de glamour vrouw van een glamour president.

Hoewel Oswald snel werd gearresteerd, op zijn vlucht schoot hij een politie agent neer, werd de moord op Kennedy nooit naar tevredenheid opgelost. Dat komt omdat kroongetuige Harvey Oswald in een politiebureau voor een draaiende TV camera tot ieders verrassing en totaal onbegrijpelijk werd doodgeschoten door nachtclubeigenaar Jack Ruby. Een live moord op TV nog wel in een politiebureau! Binnen 48 uur werden 3 mensen dood geschoten:  president Kennedy, een agent en dader Harvey Oswald. 

De zwart-wit TV beelden van de in elkaar stuikende Oswald en de hand met de revolver van Ruby herinner ik me nog scherp. Zo een plot kunnen ze zelfs in Hollywood niet verzinnen. Wat was het motief van Ruby om Oswald dood te schieten en Oswald om Kennedy te vermoorden? Als hier geen sprake is van een complot wanneer kun je dan wel spreken van een complot?

Ondanks twee officiële commissies van regeringszijde werd dat complot nooit helemaal en tot ieders tevredenheid bloot gelegd, met als gevolg dat veel onderzoekers hun eigen complottheorie bedachten. 

De onmiddellijk na de moord door President Johnson ingestelde Commissie Waren concludeerde dat Oswald alleen had gehandeld. Niet bar geloofwaardig als de alleen handelende Oswald in een politiebureau wordt doodgeschoten in het bijzijn van ene miljoenenpubliek.

Dertien jaar later stelde een officiële onderzoekscommissie van het Huis van Afgevaardigden vast dat er sprake was geweest van een samenzwering. Maar wat voor een samenzwering, met welke motieven, van wie, waar en hoe daar kwam dan weer geen antwoord op? 

Het vrijgeven van het zogeheten Zapruder filmpje (1975) voor het grote publiek, het enige filmpje waarop de fatale schoten op Kennedy te zien zijn,  maakte de verwarring alleen maar groter.

Ik heb nooit enig onderzoek gedaan naar het Kennedy complot maar als belangstellende wel altijd alle documentaires gevolgd, artikelen en boeken gelezen. Niet alle boeken, want dat is zinloos omdat het er gewoon teveel zijn. Het onopgehelderde motief tot de moord, want daar draait het om, verleidt mensen om de krankzinnig kleinste details te onderzoeken en de meest idiote constructies te verzinnen.

Ik denk dat de zaak veel simpeler is dan wordt gedacht. Het motief voor de moord op Kennedy is politiek. Kennedy heeft tijdens de Cubacrisis de Russen op harde wijze geconfronteerd met hun grenzen aan de macht op het Amerikaanse continent. De raketten kwamen er niet en president Chroesjtsjov moest het hoofd buigen.

Dat was meteen ook een grens aan de mogelijkheden van Fidel Castro om de Amerikaanse macht verder uit te dagen. Twee jaar eerder had Kennedy de Varkensbaai invasie mogelijk gemaakt. Die was bedoeld om een einde te maken aan het bewind van dictator Castro en zijn communistische kliek. Dat mislukte volledig. De overwinning was aan Fidel en zijn kameraden. Niettemin waren de invasie en  de vele moordpogingen op Fidel persoonlijk niet iets om te vergeten.

De moord op Kennedy was een politieke moord beraamd in Havanna en Moskou. De enige heldere getuigenis die in die richting wijst is  het merkwaardige boek van Marita Lorenz (Lieve Fidel, mijn leven, mijn liefde, mijn verraad, Bruna 2003), een dochter van een Duitse kapitein en voormalige minnares van Fidel Castro. Haar verhaal is ook de basis geweest voor de documentaire film  “Lieber Fidel-Maritas Geschichte (2000)” onder regie van Wilfried Huismann. 

Uit het boek stijgt de geur op van een smoking gun maar geen "bewijs" dat stand houdt in een rechtbank. Het ondersteunt het vermoeden van een politieke moord, niet meer dan dat. Als er sprake is van een complot en daar wijst alles op, dan is een complot op het niveau van de geheime diensten van Moskou en Havanna het meest voor hand liggende.

Marita raakte zwanger van Fidel Castro wat blijkbaar niet de bedoeling was. Ze onderging tijdens een officiële reis naar Amerika, Castro was nog on speaking terms met de Amerikaanse regering, tegen haar wil en met hulp van de geheime dienst van Cuba een abortus waarna ze in New York hulpeloos werd achtergelaten in het ziekenhuis. 

Een kwetsbare vrouw, in de steek gelaten door haar minnaar en totaal onervaren in de wereld van macht en politiek, viel ze in handen van  de CIA. Ze zou een ideale wraakgodin zijn om Castro te vermoorden. Als iemand ooit dicht bij Castro zou kunnen komen, was zij het wel. En het lukt. Marita komt dicht genoeg bij Castro om hem te vermoorden maar kan het niet over haar hart verkrijgen. Haar oude liefde is ze niet vergeten. 

Wie eenmaal in een dergelijke cirkel zit van samenzwering en moord komt daar niet zo maar meer uit. Een paar dagen voor de moord op Kennedy reed ze met een groepje van haar vriend Frank Sturgis (de man die veel later in 1972 deel uitmaakt van het clubje loodgieters dat inbrak in Watergate) bestaande uit Cuba ballingen, CIA figuren en Oswald in hoogst eigen persoon (zij noemt hem Ozzie) naar Dallas. Ze had het idee dat het om een wapentransport ging. Onderweg voegde Ruby, de uiteindelijke moordenaar van Ozzie, zich bij de groep. Haar vriend Frank vroeg zich af wat voor maffiatuig Ruby was. 

De spanningen in de groep liepen zo hoog op - het zou om wapenleveranties gaan -  dat Frank besloot zijn vriendin Marita terug te sturen. Toen ze eenmaal weer thuis was en hoorde van de moord op Kennedy besefte ze dat de groep waarmee ze had gereisd de moord had voorbereid. Haar getuigenis hierover voor de Commissie van het Huis van Afgevaardigden heeft ze opgeschreven in het bekende Groene Boekje. 

Waarom is het moordcomplot uiteindelijk wel vastgesteld maar nooit opgehelderd? Dat begon al met President Johnson, als vice president de opvolger van Kennedy en daarna herkozen. Hij  meende wel degelijk dat Kennedy als wraak voor o.a. de mislukte Varkensbaai invasie door toedoen van Fidel Castro is vermoord. Hij zou het officiële onderzoek daartoe stop gezet hebben omdat hij niet nog een invasie van Cuba wilde riskeren. De Vietnam oorlog bezorgde hem al meer dan genoeg kopzorgen. 

Lee Oswald was in Rusland geweest, met een Russische vrouw uit Rusland naar Amerika terug gekeerd, had op Cuba gezeten, had contacten met anti-Castro-ballingen maar ook met de CIA. Vlak voor de moord in Mexico had hij een visum voor Cuba aangevraagd. 

Was hij een fanatieke communist die uit eigen initiatief Kennedy heeft vermoord of was hij een instrument geweest in handen van de mensen die sinds 1960 oorlogje speelden tegen Cuba, zoals uitgeweken Cubanen, huurlingenleiders en maffiosi die samenwerkten met losgeslagen contract-agenten in Florida? (blz. 212 in voornoemd boek)

Het is en blijft een in nevelen en mist gehuld verhaal dat veel vragen blijft oproepen. Wist de CIA van het complot, zo ja waarom ondernamen ze geen actie? Of wilde de CIA Kennedy kwijt? Hoe kon het dat Ruby zo gemakkelijk Oswald kon doodschieten in een politiebureau? 

Over het algemeen wordt aangenomen dat Fidel Castro op de hoogte is geweest van de aanslag op Kennedy maar of hij die ook mogelijk gemaakt heeft, is nooit bewezen. Als hij er niets mee te maken had maar wel ervan op de hoogte was, dan had hij Kennedy kunnen waarschuwen. Maar ook dat is niet gebeurd. Kortom, wie speelde welke rol?

Je kunt stellen dat de moord op Kennedy de moeder is geworden van alle complottheorieën die sindsdien het licht hebben gezien. In het complot komt alles samen wat een complottheorie zo spannend en aantrekkelijk maakt: moord, media, liefde, geheime diensten, politiek, heel kleine en heel grote samenzweerders.