DE TOT VLUCHTELING GEMAAKTE JODEN

Zo ziet een hedendaagse pogrom eruit aangericht door terroristen van Hamas aan de grens met Gaza op 7 oktober 2023. (ANP Photo/Ohad Zwigenberg)

De Romeinen hebben in het jaar 70 na Christus het Joodse volk definitief tot vluchtelingen gemaakt. De verovering van de Joodse heilige hoofdstad Jeruzalem door de Romeinen in het jaar 70 t/m 73 betekende het einde van de 3000 jaar oude staat Palestina.

Via Syrië zijn ze verspreid geraakt over Noord Afrika, door heel Europa tot diep in Rusland, Azïe en tijdens en na de Tweede Wereldoorlog vooral in Noord Amerika. Tot diep in de negentiende eeuw bleven ze een minderheid die soms wel en soms niet werd geaccepteerd maar hoe dan ook altijd werd gediscrimineerd. Ze kregen zelden of nooit het burgerschap van het land, mogen zich er niet vrijelijk verplaatsen en zijn uitgesloten van overheidsfuncties en beroepen.

Het verging de Joodse vluchteling in de loop der eeuwen slecht. regelmatig werden ze slachtoffer van Pogroms. “Het woord pogrom (Russisch: погром; pogróm van громить: vernietigen, verwoesten) wordt gebruikt voor gewelddadige aanvallen op bepaalde groepen; etnisch, religieus of andere soorten, die vooral worden gekarakteriseerd door de vernietiging van hun omgeving (huizen, bedrijven, religieuze centra). Vaak gaan pogroms vergezeld met fysiek geweld tegen en zelfs moord op een bevolkingsgroep met de bedoeling om die groep te intimideren en zodoende te verdrijven of te dwingen zich te assimileren met de omgeving.”

Een handvol pogroms uit een lange lijst, laat zien hoe het de Joodse vluchtelingen is vergaan. 

“1033: In het islamitische Fez in Marokko vond in 1033 een pogrom plaats met duizenden Joodse doden. In 1276 werden in dezelfde stad opnieuw Joden vermoord. 

1066: De eerste grote pogrom op Europese bodem vond plaats in 1066 in Granada in Andalusië. Moslims moorden toen het grootste deel van de Joodse gemeenschap uit met enkele duizenden doden als gevolg. De Joodse vizier Joseph ibn Naghrela werd gekruisigd en de Joodse wijk verwoest. 

In 1011 was er in Córdoba al een kleinere islamitische pogrom. 

In 1096, bij het begin van de Eerste Kruistocht, werden onder meer de Joodse gemeenten van Mainz en Worms vernietigd. 

1189: Massaoorden op Engelse Joden geïdentificeerd aan de Derde Kruistocht.1291: Pogroms in Bagdad en omstreken, waarbij zeker enkele honderden Joden werden gedood. 

1309: In het Zuid-Limburgse Born wenden 110 Joodse vluchtelingen uit Sittard en Susteren vermoord in een pogrom. De Joden hadden hun toevlucht gezocht in het kasteel omdat ze daar veilig dachten te zijn. Dat bleek niet zo te zijn: de Joden werden vermoord en het kasteel in brand aangestoken. Het was de eerste massamoord op Joden op het huidig Nederlands grondgebied. 

In 1348 en 1349 werden onder meer de Joodse wijken van Brussel, Zutphen, Bazel en Frankfurt am Main vernietigd. Dit was de tijd dat veel West-Europese Joden naar Polen vluchten, waar ze toen welkom waren." (Wikipedia: Pogrom)

Zelfs Marx -van Joodse afkomst - besteedt uitgebreid aandacht aan het Joodse vraagstuk in zijn publicatie “Zur Judenfrage”. Het is een debat met Bruno Bauer die het Joden vraagstuk als een emacipatiekwestie (1845) zag. Waarom, zo vraagt Bauer zich af, zijn Joden geïnteresseerd in hun emancipatie tot Duitse staatsburgers terwijl Duitse staatsburgers net zo min vrij zijn als zij. Het gaat Bauer en aansluitend Marx om de algemene emancipatie van alle mensen, niet alleen van Joden en Duitse staatsburgers maar alle mensen, de hele mensheid.

“Den christliche Staat (Marx bedoelt Duitsland) kann seinem Wesen nach den Juden nicht emanzipieren; aber, setzt Bauer hinzu, der Jude kann seinem Wesen nach nicht emanzipiert werden. Solange der Staat christlich und der Jude jüdisch ist, sind beide ebensowenig fähig, die Emanzipation zu verleihen als zu empfangen.” (Zur Judenfrage in Karl Marx, Die Frühschriften, blz. 172)

Iedereen is gevangen in zijn specifiek vorm van Zijn, de Jood in zijn Jood zijn de Duitse staat in zijn christelijk zijn. Pas als de Joden hun Jood zijn opheffen en de Christelijke staat zijn christelijk zijn opheft, kunnen Joden en christelijke burgers zich daadwerkelijk emanciperen tot mensen. Marx zal uiteindelijk terechtkomen bij de opheffing van religie en staat om de menselijke emancipatie te voltooien. 

Het is een veel gehoorde remedie tegen veel maatschappelijke kwalen. Hef religie op en je bent van de ellende af. Héél idealistisch maar het werkt niet. Marx onderschatte het belang van de cultuur die een samenleving  aaneen smeed: taal, religie, gewoontes, symbolen enz. Bovendien is de mens in wezen een religieus wezen, d.w.z. hij heeft zingeving nodig en religie voorziet in zingeving.

Wat Marx toen niet zag en wij nu wel is dat er nog andere verschillen zijn tussen mensen die kunnen leiden tot het maken van onderscheid tussen mensen zoals bijvoorbeeld de huidskleur. Zo diende tot voor kort in Zuid Afrika de  huidskleur als basis om onderscheid te maken tussen mensen in het maatschappelijk leven en zelfs bij wet tussen blank en zwart. 

Er zijn intussen praktische wegen ontstaan om het staatsburgerschap te verlenen zonder dat men zijn geloof of culturele identiteit opgeeft. De rechtsstaat garandeert individuele vrijheden aan al zijn burgers binnen bepaalde grenzen. Daarbij zijn alle burgers gelijk voor de wet en hebben alle burgers, Jood en niet Jood (blank of zwart) dezelfde vrijheden. Ziedaar de emancipatie van de staat tot een rechtsstaat van vrije burgers.

Maar ook dit is mooier dan het in de praktijk is. De Joden worden ondanks de ontwikkeling van de overwegend christelijke staten tot een burgerlijke rechtsstaat, gediscrimineerd. In het ene land meer dan het andere. De Joden blijven de status van vluchteling houden. Hun burgerschap wordt niet alom geaccepteerd. Ze blijven in de ogen van velen buitenstaanders.

Emancipatie van een minderheid is niet slechts een wettelijke maar meer nog een sociale en politieke aangelegenheid. Hét bewijs dat de rechtsstaat een wankele constructie is als het om bescherming gaat van minderheden zoals bijvoorbeeld Joden, leverde Duitsland aan het begin van de twintigste eeuw. 

Dat begon met de door de Nazi’s georganiseerde Kristallnacht waarbij hun eigen Joodse medeburgers weer tot vluchteling werden gemaakt. Letterlijk, vele Joden zijn toen Duitsland ontvlucht o.a. naar Nederland.

"De Kristallnacht vond plaats in de nacht van 9 op 10 november 1938. In heel Duitsland werden Joden en hun bezittingen aangevallen. Er werden 1400 synagogen in brand gestoken en gesloopt. Ongeveer 7500 winkels en bedrijven van Joden werden vernield. Ook Joodse huizen, scholen, begraafplaatsen en ziekenhuizen moesten het ontgelden. Het werd de brandweer verboden de branden te blussen. Volgens eerste verslagen werden tijdens de Kristallnacht 96 Joden op straat vermoord. Ook in Oostenrijk en Sudetenland werden Joden aangevallen en hun bezittingen vernield. Meer recente onderzoeken stellen het aantal echter op meer dan 400 Joden die tussen 7 en 13 november vermoord of tot zelfmoord gedreven werden. Voegt men hierbij het aantal doden in de concentratiekampen waar direct na 10 november ongeveer 30.000 Joodse jongere en gezonde mannen werden opgesloten, dan komt men bij een getal van meer dan 1400.  Nazipropaganda-minister Joseph Goebbels wordt gezien als het brein achter de Kristallnacht." (Wikipedia: Kristallnacht)

In de daarop volgende Tweede Wereldoorlog vermoordden de Nazi's op industriële schaal zes miljoen Joden, afkomstig uit heel Europa. 

Uitgerekend het beschaafde Duitsland van Bauer en Marx met hun filosofie over de emancipatie van de mens maakte de Joden opnieuw tot vluchtelingen. Ze waren nergens meer veilig. Ze gingen op zoek naar een land dat hun wel veiligheid zou kunnen bieden.

Dat land werd Palestina, het land van hun voorvaderen, een restant van het verslagen Ottomaanse rijk. De pas opgerichte Verenigde Naties wees het land als Mandaatgebied toe aan Engeland. 

Na veel geweld en politiek geharrewar trokken de Engelsen zich terug. Vervolgens stichtten de Joden er met de zegen van de VN hun land Israël gebaseerd op van de beginselen van de democratische rechtsstaat. Beginselen die geen enkel Arabisch buurland kende en bijgevolg meenden dat de Joodse staat er een zou worden zoals zij die zelf hebben en kennen, een staat ingericht volgens joodse wetten en niet naar islamitische wetten. 

Dat was een brug te ver en dus werd Israel vanaf dag een de oorlog verklaard. De Arabische wereld wilde geen door Joden gedomineerde staat in hun omgeving hebben, ook al is het democratische rechtsstaat of juist omdat het een democratische rechtsstaat is.

Met de pogrom van Hamas op 7 oktober in Israel wordt opnieuw een hoogtepunt van Jodenmoord bereikt. Wat wil Hamas? De Joden in zee drijven om er een Islamitische staat te stichten met hulp van de radicale Islamistische staat Iran, een land waar de de democratische rechtsstaat als een product wordt gezien van westerse duivels met de VS voorop?