DE SOKKEN VAN YOUP VAN 'T HEK

Een tekening van Petrus

Gisteren voor het eerst een optreden van Youp van 't Hek in levende lijve gezien. In Roosendaal. Er is dus leven buiten de Randstad. Ik kende hem natuurlijk al van zijn TV optredens. Meestal geniet ik van deze vechter voor een betere wereld. Af en toe is zijn woordgebruik te grof, maar misschien is dat soms nodig voor het publiek. Misschien werken grove woorden bij sommige mensen op de lachspieren. Een vorm van zelfspot.

Ik heb de indruk dat Youp van een vechter voor een betere wereld een zoeker is geworden. Hij is natuurlijk ook ouder geworden. Zoals wij allemaal van zijn generatie. In deze show zwerft hij als zestigjarige enigzins gebogen, alsof hij letterlijk gebukt gaat onder zijn leeftijd, met een wigwam in zijn handen door de stad Amsterdam. Hij blijkt een beetje verdwaald te zijn. Per vergissing gaat hij van zijn eigen house warming party dronken terug naar zijn vroegere huis. Het blijkt een toevallige terugkeer te zijn naar zijn jeugd want de nieuwe bewoner heeft op de zolder een wigwam gevonden. De wigwam uit zijn jeugd.

Als kind uit een katholiek gezin van 8 kinderen trok hij zich daarin terug en dacht er na over de wereld. Hij bedacht dan vooral wat hij niet wilde zijn en dat is kort samengevat geen nette oppassende burger die werkt voor gezin en hypotheek. De ABN AMRO heeft hem onder het mom van een stukje vrijheid ooit een dure hypotheek verkocht waaraan hij voor de rest van zijn leven aan vast zat. Een lot dat de meeste mensen overkomt en Youp dus eigenlijk wil ontlopen.

Dat is het kind in hem van de jaren zestig van de vorige eeuw. Toen was de burgerman de gedoodverfde zwarte piet van onze samenleving, die samen met alle andere burgermannen de zwijgende meerderheid vormden. Een conservatieve meerderheid die tegen de Beatles en Rolling Stones was, voor de oorlog in Vietnam, voor de atoombom, tegen hippies en lang haar, tegen werkschuw tuig en wiet rokers. Tegen alles wat toen viel onder het woord Revolucion. Daarom roept Youp het woord Revolucion op een gegeven moment meerdere malen haast wanhopig de zaal in.

Het publiek lacht meewarig, wat vaker gebeurt. Maar Youp zijn revolutie is nu wel anders dan die van de jaren zestig. Toen was het een maatschappij omwenteling waarna alle mensen verlicht, vrij en vooral creatief zouden leven. Een maatschappij zonder burgerman en vrouw. Maar Youp heeft intussen geleerd dat die droom te mooi is om waar te zijn. Daarom roept hij de mensen op om nu het nog kan, alsnog iets te maken van de rest van hun leven. Want het leven speelt zich voor de dood af en niet na de dood. Hij roept zijn publiek op om nog in de pauze beslissingen te nemen, knopen door te hakken en hun droom die ze allleen nog maar op hun vakanties koesteren, waar te maken.

Na de pauze steekt hij de draak met onze overmatig georganiseerde luxe samenleving en de angst om risisico's te nemen. Een dienstdoende baliedame van het ziekenhuis waarschuwt dat zijn stervende vriend in een een rolstoel buiten het ziekenhuis niet verzekerd is. Ze nemen het risisico en gaan naar buiten. In het park stuiten ze op een party. Eerst dachten ze een kinderfeestje maar het blijkt een hondenparty. Net als op het feestje bij hem thuis wil het er maar niet gezellig worden. Het blijft bij gepraat en vooral gedoe om niks.

Onze onmacht, maar ook die van Youp zelf. Hij kan immers ook niet meer doen dan praten, nu ja praten als een nar en dat kunnen de meesten van ons niet. Al pratend houdt hij ons een spiegel voor met onze eigen angsten en onzekerheden. Hij komt op zijn zwerftocht door Amsterdam zo maar een meisje van 25 tegen dat huilt omdat ze het uitgemaakt heeft met haar accountant die haar een gezellig leven beloofde. Cynisch mompelt hij dat ze het er nog goed heeft afgebracht maar hij weet het niet zeker meer. Hoe hou je van elkaar en van het leven zonder een saaie burgerman te worden, bang voor risico, angtig om uit de boot te vallen? Het antwoord van Youp is al even schitterend als eenvoudig. Trek 's morgens 2 verschillende sokken aan. Zo wordt je voorzichtig – op kousevoeten – een beetje nar die misschien durft te leven en lief te hebben. Of heb ik het toch niet goed begrepen? Ik zou zeggen, ga daarom voor alle zekerheid zelf kijken en luisteren.