MINIMALISTISCH BEELD: MONUMENT VOOR EEN HANDWERKSMAN (wij zijn geen apen)

petrus nelissen, Minimalistische Beeld: Monument voor een Handswerkman,
ardeense steen en schroevendraaier (hxbxd = 46x13x8 cm) 

Achter dit monument, zoals achter elk monument, schilderij of wat dan ook voor (kunst)voorwerp zit een concept, een idee, gedachte, opvatting of doel anders maak je het niet.  De aanduiding “conceptual art” (idee-kunst)  is dus eigenlijk een pleonasme want alle kunst komt of voort uit een idee of verwijst er naar. 

Het idee achter dit monument voor een handwerksman is dat het werktuig het begin is geweest van wat we de mensheid of de mens noemen. Mensen maken werktuigen, apen niet. We stammen weliswaar hoogst waarschijnlijk, volgens de inzichten van de evolutietheorie af van de aap maar we zijn het niet. Apen maken geen werktuigen, evenmin als andere dieren. Als ze dat al wel doen, dan komt dat omdat wij mensen ze dat geleerd hebben.

In Kenia is gereedschap ontdekt dat 3,3 miljoen jaar oud is; de oudste vondst ooit. Helemaal bijzonder is dat de oudste mens 2,8 miljoen jaar oud is. Van wie was dit gereedschap?

Dat de ontwikkeling van gereedschap samenhangt met de ontwikkeling van de hersenen is duidelijk. Alles wat wij mensen doen hangt samen met onze hersenen. Waar die vandaan komen? Van de evolutie natuurlijk, waar anders?

Aan de hand van werktuigen kunnen we de geschiedenis van de mensheid achterhalen: van steen of bot gemaakte pijlpunten, stenen bijlen, slijpstenen, ijzeren speerpunten, messen enz. De geschiedenis van apen kunnen we daarentegen nooit achterhalen omdat ze niks maken. Ze hebben dus ook geen geschiedenis en derhalve geen tijd, want alleen de geschiedenis kent tijd.

Een handwerksman maakt werktuigen en schrijft dus geschiedenis, hoe eenvoudig ook. Hij schreef zelfs eerder geschiedenis dan de schrijver of de schilder. De handwerksman is eigenlijk de eerste mens. Waarom de mens handwerksman is geworden door werktuigen te maken is een raadsel. Natuurlijk, je kunt het zien als een nieuwe tak in de geschiedenis van de evolutie maar het blijft hoe dan ook een merkwaardige tak. Hoe dan ook het werktuig van de handwerksman markeert het begin van de geschiedenis van de mensheid en dat is uiteraard een monument waard.