IS ER RACISME OP CUBA ? Deel 2

Havana, 2008 (foto: petrus nelissen)

Mijn vorige blog over racisme in Cuba eindigde met de opmerking dat er meer onderzoek nodig was om te zien of er racisme is op Cuba. Dat is niet gemakkelijk. Als je zoals mijn vrouw en ik enkele weken over het eiland zwerft dan is het moeilijk om er achter komen of en zo in hoeverre sprake is van racisme. Cubanen zijn vriendelijk en goedlachs maar ze laten zich niet gauw in hun kaarten kijken. Ze weten maar al te goed dat de Cubaanse Stasi nooit ver weg is.

Een enkele keer als we na een wat langer gesprek er sprake was van een zeker vertrouwen dan gaf men toe dat er wel degelijke sprake was van racisme maar daar bleef het dan bij. De Afrocubanen aan de top van de partij en in het parlement werden in die gevallen afgedaan als “excuus-zwarten”. Zij waren als het ware het bewijs dat Afrocubanen wel degelijk ook een rol spelen in de hogere revolutionaire politieke sferen.

Weblog CUBA, de best geïnformeerde weblog over politieke en maatschappelijke ontwikkelingen, volgens het dagblad Trouw.

Op internet vind ik na enig zoekwerk artikelen en interviews over racisme. Op de Nederlandstalige weblog CUBA van 28 november 2011 wordt bericht dat de geheime politie een forum over racisme verhinderde. “Twaalf deelnemers werden aangehouden. Woordvoerder Juan Antonio Madrazo van het Comité Ciudadanos por la Integracion Racial/burgercomité voor raciale integratie (CIIR) zei dat de geheime politie de voortgang van de bijeenkomst had verboden.”

Op de blog lezen we dat “Madrazo van mening is dat het gesprek over racisme een taboe is dat door de autoriteiten in stand wordt gehouden omdat ‘dit thema de gewenst eenheid in het land ondermijnt.’ Hij verwijst naar Carlos Moore , een sympathisant van Castro die uiteindelijk het land in het begin van de jaren zestig verlaten heeft omdat hij openlijk de raciale onverdraagzaamheid binnen de revolutie aan de orde stelde o.a. in zijn  artikel “Is er een plaats voor de zwarte mens in de Cubaanse revolutie?”

Plaza Vieja, Havana, 2008 (foto: petrus nelissen)

Op de AfroCuba Website staat onder de kop “Politics’  het volgende te lezen over AfroCubanen en racisme: “We find plenty of fault to go around on both sides of the Florida Straights, where both establishments are top heavy with white leadership, the one in Miami even more so. We do not view the Cuban Government as an enemy, it is solidly in place and will remain there. They have taken a number of steps to reduce racism, they are acutely aware of the problem, especially at the higher levels. They do engage in the classic hispanic patterns of denial and avoidance, reaching such absurd levels as conducting a census based on ethnic self identification and pretending to believe the conclusion that Cuba is 65% white, a conclusion a person with modest powers of observation would deny after walking down virtually any street in Cuba!”  

“Racism in Cuba is best confronted taking into account the parameters of allowed discourse, pushing where need be. It is counterproductive to threaten the existence of the state, which will naturally react in a strong fashion as a result, as does any state, especially when it is besieged by external enemies. Education, promotion of alternative views, persuasion, these are tools that can be effective in dealing with a moral scourge that is increasingly unacceptable the world around.”

De makers van de site willen met hun kritiek op racisme binnen de spelregels vande revolutie blijven. Ze respecteren aldus het uitgangspunt van Fidel Castro die ooit heeft gezegd dat binnen de revolutie alles kan, buiten de revolutie niks. Kritiek mag dus nooit zagen aan de poten van de revolutie en de revolutie is de gebroeders Castro en de Cubaanse Communistische Partij.

De Cubaanse rapper Soandry op een still van een YouTubefilm

Elders op internet vind ik een Spaanstalig interview met de rapper Soandres (of Soandry). Twee van zijn songs over racisme op Cuba zijn  officieel verboden. De tekst van een van die songs luidt als volgt:  (Zie: “Lo que sucede cuando los cubanos hablan sobre el racismo anti-negro en su pais”)  

Ey, yo
El negro cubano quiere ser igual que el blanco
porque cree que lo oscuro es atraso y lo claro adelanto
tanto así que siempre esta riéndose de él mismo a carcajadas
cuando escucha algún chiste de racismo.
El negro cubano discrimina a su hermano
le levanta la mano
y aunque no tiene amo se arrastra como gusano
que no tiene nada suyo
pues tiene rota la autoestima y sumiso el orgullo.

El negro cubano es la escoria de su isla

Zie voor de Engelse tekst deze Facebookpagina. 

Hey, yo 
The black Cuban wants to be just like the white man
Because he thinks that darkness is obsolete and that whiteness is progress
It’s this way so much that he’s always laughing loudly at racist jokes
The black Cuban discriminates against his brother and is violent to him
And even though he has no master, he crawls like a worm
He has nothing of his own because his self-esteem and pride are
broken
The black Cuban is the rubbish of his island

Over racisme zegt hij in het interview nog het volgende: “The system pretends that there is no racism toward black people in Cuba. All along Cuba’s history, Cuba’s future has been put first, and the black people’s situation took a back seat. But we need to analyze this problem and face it up front and say that racism exists. Cuban soap operas show blacks almost like slaves. In the movies, the black man is always a thief, a criminal. This is what people are seeing. We need to say that we have a problem with racism, and we have to fight against it.” 

Onder mijn vorige blog over racisme op Cuba verwijst Cuba Verdad naar de Spaans/Engelstalige website Racismo en Cuba. Er staan zowel Spaanse en Engelstalige bijdragen op de site die allemaal op de een of andere manier over het thema racisme op Cuba gaan. Ik noem er een paar: Que no sea estéril la vista del Presidente Obama (opdat het bezoek van Obama niet zonder resultaat zal zijn), Afrodesciendientes miran la vista de Obama con escepticismo (Afro afstammelingen bekijken het bezoek van Obama met scepsis), Cuba’s Tourism Boom Still Fails to Benefit Some Black Cubans, Will American tourists change Cuba for better or worse? enz. enz.