dinsdag 20 oktober 2015

PROYECTO COSTA RICA 1977-1979 34 (Panama Sombrero)

Panamastad, Latijns Amerikaanse vakbondsbijeenkomst, november 1978
In november 1978 was ik uitgenodigd voor een bijeenkomst van vakbonden van CLAT (De Latijns Amerikaanse Arbeiders Centrale) in Panamastad. Een mooie gelegenheid om ook eens buurland Panama te bezoeken. Met de auto was dat in een een dag te doen. Rond het middaguur waren we bij de grens tussen Costa Rica en Panama. Op dat uur ging de grens dicht voor de lunchpauze van de douane. Na de lunch ging nog een hoop tijd verloren met papieren rompslomp, de bekende bureaucratie zonder enig nut in ontwikkelingslanden. Dat erkende zelfs de ambtenaar die op een oude typemachine een formulier intikte met onze namen, adressen, automerk en plaat enz. het zou terecht komen op een van de grote stapels formulieren die in kasten lagen opgeborgen. Daar zou nooit iemand meer naar kijken.

Panamastad, Latijns Amerikaanse vakbondsbijeenkomst, november 1978
Panama zelf verschilde niet zoveel van de Costaricaanse laagvlakte. Groen, heel erg groen en een warm en vochtig klimaat met dwars door het land de Interamericana. De werkzaamheden aan deze weg waren begonnen in de tijd van president Kennedy (1961-1963) en zou uiteindelijk heel Noord Amerika met heel Latijns Amerika verbinden, tot aan het meest zuidelijke puntje van Chili en Argentinië toe. Het stuk tussen Panamastad en Colombia was toen nog niet klaar. Teveel oerwoud en moeras werd gezegd, waardoor de kosten te hoog waren. Van de Costaricaan hoofdstad tot Panamastad was het een prima weg. 

Panamastad, Latijns Amerikaanse vakbondsbijeenkomst, november 1978
Het land leefde van inkomsten van het Panamakanaal dat toen nog eigendom was van de VS en van bananenexport voornamelijk via Noord Amerikaanse multinationale ondernemingen. Over de eigendomsrechten van het kanaal werd toen al tussen de Panamese regering van generaal Omar Torrijos en de VS onderhandeld. Ze werden het eens dat Panama vanaf 1999 volledig eigenaar zou worden van het kanaal. Er vestigden zich in de loop der jaren ook steeds meer internationale banken in het land. Panama wilde het Zwitserland van Latijns Amerika worden of is het Luxemburg? 


Panamastad, Latijns Amerikaanse vakbondsbijeenkomst, november 1978
Panama was toen armer dan Costa Rica. Dat kon je als het ware met het blote oog zien. De scheiding tussen de kanaalzone en Panama werd duidelijk door armoede gemarkeerd. De huizen in de kanaal zone met zijn Noord Amerikaanse (militaire) eigenaars lagen er met hun grasvelden en tuinen heel verzorgd bij. Aan de Panamese kant zag je voornamelijk houten, verveloze huizen vaak in verval. Sinds Panama de baas is geworden over zijn eigen kanaal gaat het beter met het land. 

Taxichauffeur, platteland Panama, november 1978
Van de vakbondsbijeenkomst herinner ik me niet meer zoveel. Het ging om het opstellen van een charter voor arbeiders en mensenrechten. Vakbonden werden in Latijns Amerika toen bijna nooit serieus genomen, niet door de werkgevers en niet door de politiek. vaak is dat nog steeds zo. Er was daarom veel frustratie onder de vakbondsleiding. Aangezien de organisatiegraad in Latijns Amerika laag is, konden de vakbonden over het algemeen weinig gewicht in de schaal van de macht leggen. Het gevolg was of regelrechte onderdrukking of intimidatie. Zo een charter zou weinig veranderen aan die machtsverhoudingen, maar het droeg wel bij tot een groeiend zelfbewustzijn bij de vakbonden en hun leden en dat was belangrijk voor de toekomstige ontwikkeling van de vakbonden.

Panama, de vrouw en de weg, november 1978


Panama, Portret van de vrouw en de weg, november 1978


Panama, Boerengezin, Moeder met 2 Dochters, november 1978 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten